Watermanagement voor stedelijke gebieden

Het systeem bestaat uit dunne en lichte (minder dan 20 kg) steenwolelementen, die het regenwater absorberen om het vervolgens gedoseerd te infiltreren in de bodemlaag of af te voeren naar het riool. Een standaardelement is 100 x 120 x 15 cm. Lapinus is naar eigen zeggen de eerste producent die steenwolelementen als watermanagementsysteem toepast en op de markt brengt. “De Rockflow-elementen zorgen voor een optimale waterbalans bij hevige regenval”, zegt Daan de Kubber, manager marketing & business development bij Lapinus.
Sneller water opvangen en afvoeren, voorkomt wateroverlast. De steenwolelementen kunnen 95% van hun volume aan water opnemen en hebben een doorvoersnelheid van 200 meter per dag. Een kubieke meter Rockflow-systeem kan 950 liter water opnemen in 8 tot 10 minuten. “Dit is ruim voldoende om watermanagementsystemen te maken die aan lokaal geldende normen voldoen”, zegt De Kubber. Eenmaal verzadigd, kan het steenwolelement geleidelijk en verspreid over 24 uur het water laten infiltreren naar de ondergrond of afvoeren naar het riool.

Grote druksterkte

De Kubber is vanaf het begin betrokken bij de ontwikkeling van Rockflow. Hij vertelt dat water bufferen met steenwol een veel gebruikte methode is in de kassenbouw. “In de kassen groeien er alleen planten op. Wij hebben steenwolelementen ontwikkeld die niet alleen in een snel tempo enorme hoeveelheden water kunnen opslaan, maar die zo sterk zijn dat ze de belasting aankunnen van een vol parkeerdek of van vrachtwagens die eroverheen rijden.”
Het probleem van overschot aan water wordt volgens De Kubber steeds urgenter: “Niet alleen zijn de regenbuien heviger geworden door klimaatveranderingen, ook het huidige ontwerp van het rioolstelsel draagt bij aan het probleem. De riolen in Nederland zijn tachtig jaar geleden gebouwd en niet ingericht op de benodigde capaciteit van nu. Dit terwijl er ook steeds meer verhard oppervlak bijkomt in Nederland. Met alle schade tot gevolg. Gemeenten zijn vaak aansprakelijke voor de schade die wordt veroorzaakt door wateroverlast. Dus, gemeentes weten dat ze op korte termijn forse maatregelen moeten nemen om toenemend wateroverlast tegen te gaan.”

Het riool vervangen is een kostbare ingreep. Het is veel goedkoper om het overschot aan relatief schoon regenwater op te vangen en geleidelijk af te voeren of in de bodem te infiltreren. Daarbij hebben veel stedelijke gebieden in Nederland last van verdroging. “Het is zonde om het relatief schoon regenwater via het riool naar een waterzuiveringsinstallatie af te voeren. Rockflow zorgt ervoor dat het opgevangen schone regenwater vervolgens langzaam in de bodem sijpelt waardoor de waterbalans langzaam hersteld wordt”, zegt De Kubber.

Opbouw

Het basismateriaal van het systeem is steenwol: het is letterlijk gemaakt van steen en bevat dus ook alle eigenschappen van steen: het is sterk, poreus, het vervormt nauwelijks onder druk en is volledig recyclebaar, waardoor het milieu niet wordt belast. Het systeem wordt op maat gemaakt en plooit zich naar de vorm van een infraproject, zonder dat de functionaliteit ervan verloren gaat. Het watermanagementsysteem bestaat uit modulaire steenwolelementen, die onder het maaiveld worden aangebracht. De platen worden ingegraven onder het bebouwde oppervlakte van het stedelijke gebied, waarbij de bovengrondse functies volledig intact blijven. Bij hevige regenbuien stroomt het water via de straatkolken naar het onderste gedeelte van het steenwolpakket. De holle ruimtes tussen de steenwolvezels vullen zich met regenwater. De straatkolken zijn via een buizensysteem gekoppeld aan de Rockflow-elementen. Omdat deze elementen van onderaf gevuld worden met water, zal de lucht via het ontluchtingskanaal bovenin ontsnappen, waardoor de buffer zich optimaal kan vullen met water.

Royal Haskoning DHV is nauw betrokken geweest bij de technische ontwikkeling van het watermanagementsysteem. Marc van den Heuvel adviseur hydrologie legt uit wat de voordelen zijn van Rockflow. “Een groot voordeel van dit systeem is dat het infiltratieoppervlakte veel groter is dan de reguliere krattensystemen of lavakoffers die veel worden toegepast om water naar de bodem af te voeren in bebouwde gebieden. Het systeem is aan alle zijden open om water naar de bodem te infiltreren. De onderzijde van het krattensysteem of een lavakoffer mag niet worden meegerekend als infiltratieoppervlak, omdat dit systeem dichtslibt met vuil. Het water dat vanuit Rockflow infiltreert is gefilterd, schoon hemelwater, vrij van kleine verstoppende deeltjes, waardoor er sneller en meer regenwater infiltreert naar de ondergrond. De structuur van de steenwolelementen filtert namelijk eventuele vervuiling uit het instromende water, waardoor het systeem niet verstopt raakt met zand, slib, algen en mosdeeltjes. Vooraf kan het water zo nodig worden gefilterd door filterputten. Deze filters zijn eenvoudig te vervangen en tevens recyclebaar.”

Van den Heuvel vervolgt: ”Ook een voordeel van Rockflow ten opzichte van het krattensysteem is dat er geen filterdoeken om de steenwolelementen zitten. De elementen worden namelijk direct tegen de grondlaag aangebracht. Filterdoeken gaan namelijk snel kapot, bijvoorbeeld door onderhoudswerkzaamheden. Er stroomt dan grond in het systeem, bij Rockflow niet.” Een bijkomend voordeel is de flexibiliteit van het materiaal. Bij eventuele ondergrondse werkzaamheden kan vrij eenvoudig een sleuf door de elementen getrokken worden om er een kabel in te leggen, zonder dat het de werking van het watermanagementsysteem aantast.”, legt hij uit. “Onderhoud aan deze systemen hoeft alleen plaats te vinden tijdens het jaarlijkse standaardonderhoud van de rioleringen”, zegt Van den Heuvel.

Lapinus, www.lapinus.com