Grasveld of bloemenweide?

Artikel delen

Gras is al vele jaren de meest voor de hand liggende invulling voor stroken openbaar groen. Bloemrijke graslandmengsels lijken echter het monotone gras langzaam te verdringen. Jasper Helmantel van de Cruydt-Hoeck: “Vaak minder intensief qua onderhoud, voor de passanten boeiender om naar te kijken en uiteraard veel waardevoller voor de biodiversiteit.”

Fotografie: Jasper Helmantel/De Cruydt-Hoeck

Een voorbeeld van een meerjarige speciaal samengesteld mengsel met veel klaver in Leeuwarden. Dit bloemrijk grasland moet één tot drie keer per jaar gemaaid worden en het maaisel moet altijd worden afgevoerd.

Grasbermen of bloemrijke bermen. Ze vragen uiteraard beide onderhoud, maar het resultaat ziet er nogal anders uit. Gazons zijn over het algemeen arbeidsextensief; af en toe maaien is het enige wat noodzakelijk is. Bloemrijk grasland kan echter ook behoorlijk arbeidsextensief zijn, uiteraard afhankelijk van het type bloemenweide en het bij de situatie passende zadenmengsel. Jasper Helmantel van De Cruydt-Hoeck legt uit dat er diverse mogelijkheden zijn: “We hebben mengsels voor verschillende grondsoorten en voor één- en meerjarige bloemenweides.”

Dit ‘netheidsrandje’ langs een trottoir in Leeuwarden geeft een verzorgd beeld en voorkomt overhangend gras op het trottoir.

Goed functioneren

Een bloeiende scheiding tussen fietspad en openbare weg in Groningen. Hier is de vegetatie makkelijk bereikbaar door een maaier die vanaf de weg kan werken.

Helmantel benadrukt het goed functioneren van een bloemenweide. De aanleg is cruciaal voor succes. Op de juiste plek kan het één van de goedkoopste beheersvormen opleveren. “Je moet wel weten wat je aan het doen bent. Niet alle plekken zijn geschikt.” Hij ziet dat bloemenmengsels soms bewust gebruikt worden bij ‘rothoeken’ met lastige onkruiden als zuring en distel. “Daar kun je niet zomaar wat zaad strooien en kijken wat er vervolgens gebeurt. Dan hou je jezelf voor de gek.”
Belangrijk vindt hij ook om te kijken of er genoeg ruimte is voor het beheer. Is het terrein toegankelijk voor grote machines, waardoor het beheer goedkoper wordt? Behalve maaien, is het afvoeren van het maaisel essentieel. De grond moet immers verschraald worden, anders neemt het gras de overhand. “Grassen reageren sterker op voeding in de bodem dan de wilde bloemen.” Afhankelijk van de grondsoort gebeurt het maaien en afvoeren één (op schrale grond) tot twee of driemaal per jaar (op voedzame kleigrond).

Persoonlijk advies

De Cruydt-Hoeck doet veel in overleg met de klant: “Soms passen we standaardmengsels toe, soms maken we een mengsel helemaal op maat.” In dat persoonlijk advies heeft het bedrijf zich de afgelopen jaren sterk ontwikkeld, van alleen zaadleverancier is het steeds meer uitgegroeid tot zaadadviseur. Er is een helpdesk, er worden cursussen gegeven en vaak wordt de situatie ter plekke aanschouwd.
Zo werkte het bedrijf, samen met Klaas van Nierop van de Gemeente Groningen, aan een geschikt mengsel om mee te zaaien met gazonzaad. In een stad als Groningen ligt circa 20 ha extensief grasveld. Grasland dat er niet persé altijd strak uit hoeft te zien, maar wat wel af en toe kort gemaaid moet worden. “Wij zochten plantsoorten bijeen die kunnen omgaan met af en toe maaien en die in zo’n maairegiem toch steeds weer bloem vormen. Visueel niet enorm bloemrijk, maar zeker interessant voor vlinders en bijen. Een stimulering dus van de ecologische waarden.”

Binnenstad

Een bloeiende middenberm in Amsterdam-Zeeburg.

Met bloemenweides het centrum van een stad in gaan, behoort ook tot de mogelijkheden. Helmantel heeft goede ervaringen in onder andere Utrecht en Leeuwarden. “Ook dat gaat niet overal. Bijvoorbeeld rondom een bejaardentehuis kun je protesten verwachten omdat de bewoners vaak nog traditioneel denken, liever een strak gazon zien.“ Meer succes ziet hij bij natuurspeelplaatsen en schoolpleinen waar kinderen met al die bloemen in contact komen. Natuur dicht bij kinderen brengen is een thema dat actueel is.
Samenvattend is te concluderen dat de belangstelling voor bloemenweides groeit. Zowel vanuit gemeenten, hoveniers en particulieren. Kennis is daarom het speerpunt bij het bedrijf. “Bij gemeentes is de afgelopen jaren veel kennis weggevloeid door allerlei omstandigheden waaronder bezuinigingen en meer privatisering. Onze kennis stellen we daarom graag ter beschikking.”