Smallere straten tegen hitte in de stad

Om het stedelijk hitte-eiland-effect te beperken, helpt groen in de stad beter dan water. Ook bieden smallere straten meer koelte in de zomer en warmte in de winter, mits de uitstoot van door mensen geproduceerde warmte hetzelfde blijft. Dit blijkt uit het proefschrift van NWO-onderzoeker Natalie Theeuwes. Zij promoveerde op 18 november aan Wageningen University.
 
Het stedelijke hitte-eiland is een fenomeen dat ontstaat door de opslag van energie overdag en de daaropvolgende uitstraling tijdens de nacht. In de stad zijn de temperaturen vooral in de avond en nacht aanzienlijk hoger dan op het platteland. Natalie Theeuwes van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) onderzocht hoe het stedelijk hitte-eiland precies werkt, met het oog op verdere verstedelijking en klimaatverandering.
 
Invloed water
Waterpartijen in de stad werken overdag verkoelend, maar zowel modelsimulaties als waarnemingen in Nederland tonen aan dat water ‘s nachts juist verwarmend werkt, door de grote thermische traagheid van waterpartijen. Dit is vooral van belang in de tweede helft van de zomer en het begin van de herfst. Theeuwes: ‘Dit is een nieuw inzicht dat nog niet in de dagelijkse praktijk van stadsplanning en -ontwerp wordt gebruikt.’
Ook geeft verkoeling door water overdag een prettig effect, maar door de extra waterdamp in de atmosfeer wordt dit effect ook weer deels teniet gedaan. Ruimtelijke spreiding van kleine waterpartijen in de stad beïnvloedt een groter deel van de stad dan een enkele grote waterpartij. Het temperatuureffect is het echter het grootst voor een enkele grote waterpartij. Groen zorgt voor een vermindering in het stedelijk hitte-eiland-effect van ongeveer 0,6 graden per 10% groen.
 
Smallere straten en groen gunstig
De temperaturen op straat ontstaan door een combinatie twee tegenstrijdige processen; beschaduwing en het ‘vasthouden’ van thermische straling vanuit gebouwen. Nieuw is het inzicht dat naarmate de gebouwen hoger en de straten smaller zijn, het hitte-eiland-effect daalt in plaats van stijgt in de zomer. In de winter is het precies andersom.
 
Meer informatie: Kijk op www.nwo.nl, en vul in het zoekvak de naam ‘Natalie Theeuwes’ in. U kunt hier ook de volledige dissertatie downloaden.