Eerste circulaire viaduct
Op maandag 14 januari heeft staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat Stientje van Veldhoven het eerste betonnen circulaire viaduct van Nederland geopend. Ze deed dat op de eerste dag van de Week van de Circulaire Economie. Het viaduct is onlangs geplaatst nabij Kampen en is een initiatief van Rijkswaterstaat, aannemer Van Hattum en Blankevoort (VolkerWessels) en prefab-bouwer Consolis Spanbeton.
Staatssecretaris Stientje van Veldhoven krijgt uitleg over het eerste circulaire viaduct van Nederland; directeur-generaal Michèle Blom (Rijkswaterstaat) luistert mee. Foto: Sem van der Wal, Rijkswaterstaat.
“We hebben maar één aarde”, benadrukte Van Veldhoven tijdens haar toespraak. “En die kent nu eenmaal geen oneindige hoeveelheid grondstoffen: we moeten het doen met wat we hier hebben. Hergebruik van materialen is de toekomst. Daarmee dragen we ook bij aan de klimaatdoelen van dit kabinet. Onze grondstoffen komen voortaan niet meer uit een olievat maar uit de vuilnisbak.”
Eerste circulaire viaduct
Het dek van het circulair viaduct bestaat uit 40 betonnen elementen en kan volledig en ongeschonden worden gedemonteerd, verplaatst en op een nieuwe locatie herbouwd. “Zo is er geen afval, zijn er geen nieuwe grondstoffen nodig en worden gebruikte grondstoffen op de meest hoogwaardige manier opnieuw gebruikt”, aldus Esther van Eijk van Van Hattum en Blankevoort. “Waar reguliere viaducten na 30 tot 50 jaar worden gesloopt, is de levensduur van het circulair viaduct met 200 jaar ongeveer 6 keer zo lang. Het is het eerste betonnen viaduct in Nederland dat zo is gebouwd.”
Innovatief ontwerp
Bij het innovatieve ontwerp van het viaduct zijn diverse circulaire principes toegepast. “Bijzonder is bijvoorbeeld dat de elementen als ‘LEGO-blokjes’ in elkaar grijpen met nokken, dat de voorspanningskabels niet zijn ingestort en dat de tussen de betonnen elementen gebruikte voegen weer kunnen loslaten”, vertelt Kees Quartel van Consolis Spanbeton. “Daardoor hoeven de elementen bij demontage niet te worden gesloopt, en kunnen ze ongeschonden worden hergebruikt. Door te werken met elementen, kunnen bovendien met dezelfde ‘bouwstenen’ nieuwe viaducten worden gebouwd die variëren in lengte en breedte.”
DRONTEN – De aanleg van het eerste circulaire viaduct door Van Hattum en Blankevoort, Rijkswaterstaat en Consolis Spanbeton.
Test circulair viaduct
De komende maanden testen de drie samenwerkingspartners dit eerste prototype van het circulair viaduct op een werkterrein tussen Kampen en Dronten. Het werkterrein is ingericht voor de bouw van de Reevesluis – onderdeel van het project Ruimte voor de Rivier IJsseldelta. Werkverkeer maakt daar gebruik van het viaduct. Met uitgebreide monitoring wordt in de gaten gehouden hoe het viaduct zich gedraagt. De testgegevens worden meegenomen bij de doorontwikkeling van het circulair viaduct.
Start leeromgeving circulaire viaducten
Om grootschalige toepassing van circulaire viaducten mogelijk te maken, creëert Rijkswaterstaat samen met Van Hattum en Blankevoort en de Bouwcampus een leeromgeving. De startbijeenkomst hiervan vond plaats direct na de opening van het circulair viaduct. Directeur-generaal Blom van Rijkswaterstaat licht toe: “Binnen de leeromgeving wordt de huidige beschikbare kennis van opdrachtgevers, infrabedrijven en kennisinstellingen bij elkaar gebracht. Doel is om samen te komen tot afspraken en gezamenlijke uitgangspunten voor de doorontwikkeling van de huidige concepten die nu in de markt bestaan. Civiele bouwers en wegbeheerders die hier ook goede ideeën voor hebben, roepen we op om zich aan te sluiten en ook bij te dragen aan de ontwikkeling van het circulair viaduct.”
Gelijkwaardig samenwerken
Rijkswaterstaat heeft in het samenwerkingsverband en in de leeromgeving de rol van ‘launching customer’, die een beweging op gang wil brengen. Rijkswaterstaat doet dat door bedrijven te ondersteunen bij het doorontwikkelen van een gezamenlijk concept. Directeur-generaal Blom: “Om circulaire innovaties te versnellen, wil Rijkswaterstaat eerder en nauwer betrokken zijn bij de ontwikkeling ervan. Samenwerking op basis van gelijkwaardigheid binnen de hele keten is noodzakelijk om volledig circulair bouwen mogelijk te maken.”
Circulair werken in 2030
Met de realisatie van het eerste circulaire viaduct van Nederland dragen de drie partners op een innovatieve wijze bij aan de duurzame ambities van Rijkswaterstaat en Nederland. Namelijk: 49% minder CO2-uitstoot (ten opzichte van 1990) én circulair werken in 2030.
In de komende GWW-Totaal wordt uitgebreid ingegaan op het eerste circulaire viaduct.
