“De toekomst is hemelwater opvangen en zelf gebruiken”
Dat de klimaatverandering ook in Nederland te merken is, zien we al jaren met extremere weer. Als het regent, valt er steeds vaker in korte tijd veel neerslag. En de afgelopen twee jaar hebben sommige gebieden te kampen met stevige droogteperioden. Hoe los je deze weersituaties qua infra op? En welke hemelwateroplossingen zijn er voor handen? Daarover is flink gediscussieerd tijdens het Hemelwater Seminar ‘Oplossingen voor de toekomst’, dat door het bedrijf Dyka op woensdagmiddag 9 oktober is georganiseerd op het Bouw & Infrapark in Harderwijk.
In Utrecht is een verticaal infiltratiesysteem geïnstalleerd, dat vanwege zijn lengte vooral in het westen van het land met zijn kleigronden heel goed te gebruiken is.
Extremere buien met grote hoeveelheden regenwater kunnen we niet voorkomen, dat is de natuur immers. Maar de juiste maatregelen nemen dat kunnen we wel, en dat begint al bij de voorspelling, weet Fiona van der Burgt, consultant Meteorologie en Klimaatverandering bij WeatherImpact. Dit bedrijf, waarvan weerman Gerrit Hiemstra een van de oprichters is, doet weervoorspellingen en weeralarmen. “Het is voor ons een spannende tijd, want het ene na het andere weerrecord wordt verbroken, zoals afgelopen zomer een heel oud warmterecord dat nu staat op 40,7 graden Celsius. Als het gaat om neerslag waren er dit jaar enkele extreme buien, zoals in Utrecht op 19 juni.”
De STOWA-norm voor de hoeveelheid water die het riool moet afvoeren, was tijdens deze bui verreweg niet te halen, zo laat Van der Burgt zien aan de hand van deze bui. “Over een periode van 55 minuten viel er eerst 8 mm, dan 13 mm en dan 8 mm. Volgens de normen moet er maximale rioolcapaciteit zijn voor respectievelijk 4 mm, 6 mm en 6 mm.”
Ook een DuboRain-oplossing zijn de Rainbox 3S kratten.
Oplossingen
Waar WeatherImpact broedt op oplossingen in betere voorspellingen en waarschuwingen, worden tijdens het seminar de aanwezigen gevraagd – veelal infra-ondernemingen en adviseurs, en een enkele gemeente-ambtenaar – hun oplossingen aan te dragen. Slimme waterberging in de stad is de meest gehoorde oplossing. “Dat kan een wadi of een plein zijn, maar ook een parkeerplaats van een sportvereniging, waar tijdelijk regenwater kan worden opgevangen”, aldus een adviseur. Of zoals de gemeente-ambtenaar, afkomstig uit het Limburgse Bergen, aangeeft: “Het liefst zou ik eisen dat iedere nieuwbouwwoning standaard op 30 cm boven het maaiveld wordt gebouwd, en niet zoals nu 10 cm. Daarmee voorkom je al heel veel problemen voor inwoners.”
In Utrecht zijn tijdens een stortbui in juni de STOWA-normen voor wateropvang in riolen verre van haalbaar.
Maar wat opvalt is dat de meeste oplossingen die worden aangedragen niet op korte termijn geregeld kunnen worden, maar meer een effect heeft op langere termijn. En het weer is vooral in Nederland nogal wispelturig. Dat vraagt om meer structurelere oplossingen. Organisator Dyka presenteerde de DuboRain regenwateroplossingen. Een van de innovaties daarin is de V-flow, vertelt Marnix Kouwenhoven, sales engineer Grond Weg en Waterbouw bij Dyka. “Dat is een verticaal infiltratiesysteem, dat vooral in het westen van het land met zijn kleigronden heel goed te gebruiken is. Want met een leidinglengte van 6,5 tot 7,5 meter kan het regenwater onder de kleilaag worden geïnfiltreerd.” In Utrecht is een dergelijk verticiaal infiltratiesysteem geïnstalleerd. “Hier is een bovenste zandlaag van 1 meter, gevolgd door een kleilaag van 5 meter, met daaronder een goed waterdoorlatende zandlaag met een goede KH-waarde van 10. En in combinatie met een wadi voor de directe opvang en een infiltratie via V-flow voor een gestage verwerking heb je een robuust systeem”, aldus Kouwenhoven.
In Hilversum hebben ze dit jaar veel overlast van een fikse wolkbreuk.
Particulieren
Steeds meer gemeenten leggen de oplossing van het bergen van regenwater bij particulieren. Dat varieert van het standaard infiltreren van regenwater in kratten onder het woningperceel, tot aan het stimuleren van het ‘ontstenen’ van huistuinen. Maar waarom zou je niet regenwater niet zelf hergebruiken in je huis? Om bijvoorbeeld er mee te douchen of voor de (vaat)wasmachine te gebruiken? Daar is Rainbeer Coalition mee bezig, vertelt Arno van Herwijnen mede-eigenaar en CEO van Rainbeer. “Het drinkwaterbesluit is heel streng, want is er op gericht dat iedereen dus ook baby’s en hele oude mensen, kraanwater moet kunnen drinken. Zo zuiver is regenwater niet, maar van de 124 liter drinkwater die iedere Nederlander gemiddeld per dag thuis verbruikt wordt slechts 1 procent, dus 1,8 liter daadwerkelijk gedronken. De overige handelingen zouden best met regenwater kunnen worden gedaan. Belangrijkste hier is dat particulieren geprikkeld worden om dat regenwater op te slaan, want dat scheelt 30 tot 40% bergingscapaciteit. De toekomst is dan ook opvang en zelf gebruiken.”
Door Harmen Weijer
