Chaos rond Stikstof

Grote chaos rond de stikstofproblematiek. De provincies verleenden sinds 7 oktober weer, onder voorwaarden, vergunningen voor bouw- en infraprojecten. Toestemming voor stikstofgerelateerde activiteiten werd weer mogelijk, zolang de activiteiten niet zouden leiden tot een stijging van de stikstofbelasting. Maar sinds de boerenprotesten hebben veel provincies hun nieuwe stikstofregels echter alweer ingetrokken.

Foto: Van Spijker Infrabouw.

Het uitgeven van vergunningen op basis van de Wet Natuurbescherming, onder meer nodig als je in de buurt van een natuurgebied wilt bouwen, is stilgelegd als gevolg van de stikstofcrisis. Door een rechterlijke uitspraak mag de provincie geen vergunningen meer verlenen als een activiteit kan leiden tot een toename van de hoeveelheid stikstof in de lucht.

Er gloorde even hoop toen de provincies nieuwe stikstofregels hadden vastgelegd op basis waarvan toch toestemming voor bouwactiviteiten verleend kon worden. “Initiatiefnemers die aan kunnen tonen dat projecten per saldo geen stikstof uitstoten of de uitstoot verminderen, kunnen een vergunning krijgen”, stelde de Gelderse gedeputeerde Peter Drenth. Ook als er wél meer stikstof vrijkomt, kon een vergunning verkregen worden. “Maar dan moet vooraf aangetoond worden dat de toename binnen het project gecompenseerd wordt.”

Door de boerenprotesten hebben de provincies hun nieuwe stikstofregels weer ingetrokken. Sommige andere provincies zwakten de regels af. Maar weer anderen, zoals Groningen, houden voet bij stuk: die vrezen dat afgezwakte regels ervoor zorgen dat nieuwe vergunningen straks door de rechter van tafel worden geveegd.

Commissie Remkes

De commissie Remkes stelt in een advies van september, om uit de stikstofproblematiek te komen, voor de maximumsnelheden op rijkswegen en provinciale wegen die in de buurt liggen van kwetsbare natuurgebieden, te verlagen. Door een ‘substantiële verlaging’ op een groot deel van het wegennet door te voeren, kan de overheid de ‘stikstofdeken’ verminderen, schrijft het Adviescollege Stikstofproblematiek in een eerste rapport. Ook voor de veehouderij ziet de commissie de oplossing in gerichte maatregelen en niet in een algemene inkrimping van de veestapel. Het is volgens de opstellers beter om maatregelen te richten op bedrijven die in de buurt van natuurgebieden liggen en bijvoorbeeld op veehouderijen met verouderde stallen.
De industrie en de bouw moeten net zo goed meewerken en onder meer door innovatieve technieken minder stikstof gaan uitstoten. De commissie Remkes is verder van mening dat er in de bouw winst is te behalen door modulair, energieneutraal, circulair en natuurinclusief bouwen en door beter gebruik van innovatieve technieken en materialen.

Het Adviescollege adviseert aanbestedingsvoorwaarden en vergunningsvoorwaarden hierop aan te passen. Het Rijk moet bij projecten het goede voorbeeld geven door emissiearm te bouwen. Voor gemeenten ziet het adviescollege vooral een rol in het inzetten van het ruimtelijk beleid, het formuleren van voorwaarden in bestemmingsplannen, en in informatievoorziening en voorbeeldgedrag in lokale projecten. Zo wordt er in Doorwerth een dierenziekenhuis, pal tegen een Natura 2000-gebied gebouwd. De oplossing? Werken met elektrische graafmachines, carpoolende onderaannemers en houtbouw. Maar ook maatregelen in de landbouw en lagere maximum snelheden op wegen, lijken onontkoombaar.