Nog meer circulariteit met slankere straatbakstenen
“Wij hebben de S-line collectie ontwikkeld om opdrachtgevers nog meer mogelijkheden te geven om de openbare ruimte circulair in te richten”, zegt Peter Poelen, adviseur bij Vandersanden. De straatbakstenen binnen de S-line® collectie zijn slanker en daardoor nog beter voor het milieu. Voor de productie zijn namelijk minder energie en grondstoffen nodig, waardoor de stenen ook een lagere CO2-uitstoot hebben. Daarnaast zijn ze overwegend gemaakt van lokale rivierklei, een hernieuwbare grondstof. De straatbakstenen gaan gemiddeld 135 jaar mee en kennen een hoog percentage hergebruik.
Tekst: ing. Frank de Groot
Beeld: Vandersanden
Gemeenten en andere overheden hebben als doel om in 2050 een volledig circulaire economie te hebben en ook particulieren vinden circulariteit steeds belangrijker. Met de slankere straatbakstenen, draagt Vandersanden direct bij aan een volgende stap in de totstandkoming van een circulaire economie. Voor de slankere stenen zijn namelijk minder energie en grondstoffen nodig, waardoor ze ook een lagere CO2-uitstoot hebben. Samen met slanke gevelstenen behoort de slanke straatbaksteen tot de nieuwe S-line®.
“De reguliere straatbaksteen is al enorm duurzaam, vanwege het gebruik van een hernieuwbare grondstof; Nederlandse rivierklei. Tel daarbij op de enorm lange levensduur en het feit dat ze voor circa 90 procent worden hergebruikt. Bovendien is hergebruik meer circulair dan recyclen en de steen heeft een hoge restwaarde”, vertelt Peter Poelen.
Volgens Peter geeft de S-line® collectie opdrachtgevers nog meer mogelijkheden om de openbare ruime circulair in te richten: “Denk aan dematerialisatie en dat heeft geen invloed op de kwaliteit en uitstraling. Het S-line® assortiment bestaat uit meerdere vormbak en strengpers baksteen formaten. Welke baksteen afmetingen je kiest, hangt af van de toepassing. Alle S-line® straatbakstenen zijn mechanisch te verwerken.”
Dematerialisatie
Dematerialisatie is één van de acht domeinen van Together to Zero, waarmee Vandersanden tegen 2050 volledig CO2-vrij wil opereren en produceren. De mate van dematerialisatie van de straatbakstenen hangt af van de toepassing van de stenen. Voor een rijweg kan bijvoorbeeld een steen van 70 mm hoog in plaats van de gangbare 80 mm gebruikt worden. En voor een plein, voetpad of tuinpad is de hoogte voor straatbakstenen door Vandersanden teruggebracht van 65 mm naar 60 mm.
Peter voegt toe: “Uiteindelijk resulteren de slankere straatstenen in een betere MKI-score. Daarnaast kunnen er meer stenen per vracht mee, waardoor je minder transportbewegingen hebt. De stenen zijn ook voordeliger dan traditionele straatbakstenen. En ook belangrijk: uitstraling en functionaliteit zijn voor wegen, pleinen en paden hetzelfde.”
R-ladder
Om het beleid voor grondstofbesparing en circulariteit te meten gebruikt het Planbureau voor de Leefomgeving een variant op de internationaal gebruikte R-ladder. Deze variant bestaat uit zes R-strategieën. Hoe hoger de strategie op de R-ladder, hoe meer circulair de strategie is.
Bij de bovenste trede R1 Refuse en Rethink is het belangrijk na te denken over functioneel en effectief verharden in het kader van een toekomstbestendige balans tussen grijs en groen. Peter: “Moet een parkeerplaats bijvoorbeeld helemaal ‘dicht’ zijn? Een mooie oplossing is de doorgroeibare bestrating Greenflow® uit de S-line® collectie.”
Straatbakstenen maken vervolgens ook verschil op de één na hoogste trede R2 Reduce. Want S-line® staat voor minder grondstoffenverbruik, minder energieverbruik en minder uitstoot tijdens de productie en transport (er zijn minder transportbewegingen). Maar ook het gebruik van lokale rivierklei. Het is een mooie symbiose: wat de rivier aanvoert is ook grotendeels wat de sector voor de productie gebruikt, zodat het een hernieuwbare grondstof is. Vandersanden voert de kleiwinning uit in samenspraak met milieuorganisaties en ontgrondingsbedrijven om te kijken hoe die het beste in het landschap zijn in te passen, als onderdeel van het nationale programma ‘Ruimte voor de Rivier’. Elke winning wordt omgezet naar nieuwe natuur en biodiversiteit. Bovendien zorgt de kleiwinning voor veilige vaarwegen en krijgt de rivier de ruimte om bij hoog water uit zijn oevers te treden. Verder wordt er ook kritisch naar het energieverbruik en uitstoot tijdens productie gekeken. Zo heeft Vandersanden in Tolkamer een nieuwe tunneloven in gebruik die de CO2-uitstoot met circa 25 procent terugdringt en kijkt naar verdere innovatie om dit verder op te voeren. Denk aan het gebruik van groene waterstof in de toekomst.
Verder scoort de slanke S-line® net als traditionele straatbakstenen op R3 Reuse. Het is onafhankelijk vastgesteld dat straatbakstenen gemiddeld 135 jaar meegaan en een hergebruik van vrijwel 90% kennen. Dan is er uiteindelijk nog R5 Recycling. Denk daarbij aan hergebruik als steenslag voor funderingen en chamotte als toeslagstof in de receptuur. Al deze eigenschappen leiden tot een betere LCA- en MKI-score en gunstigere prijs.
Project Geertruidenberg
In een park met monumenten in het centrum van het historische Geertruidenberg zijn nieuwe voetpaden gerealiseerd met het Lingeformaat 80/60 (245 x 80 x 60 mm) met een dikte van slechts 60 mm, uit de S-Line® collectie. Peter legt uit: “Dit is een grootformaat steen, met dezelfde uitstraling als een dikformaat van 204 x 67 x 80 mm dik. Ze hebben namelijk dezelfde kop/strekverhouding: drie koppen op één strek. Daarbij heb je maar 50 stenen Lingeformaat nodig per vierkante meter en 73 stenen bij dikformaat. Je hebt dus 30 procent minder straatstenen nodig, waardoor je een rustiger straatbeeld creëert. Daarbij heb je veel minder voegen, dus ook minder onkruid.”
Meer informatie vind je op www.vandersanden.com/s-line