Innovatieve gereedschappen dragen bij aan natuurbescherming

Afgelopen zomer vond traditiegetrouw de Vlindertelling plaats, een nationale telling op initiatief van De Vlinderstichting. De vlinderpopulatie in Nederland loopt al enkele decennia gestaag terug. De dalende trend die de afgelopen decennia is ingezet bereikte dit jaar een nieuw dieptepunt: nog nooit werden er zo weinig vlinders geteld tijdens de nationale telling. Deze uitkomst staat symbool voor een groter probleem. De biodiversiteit in Nederland holt achteruit.

Tekst: Emil Ros, NL Greenlabel

Er zijn nog nooit zo weinig vlinders geteld als dit jaar. Er komt daardoor steeds meer aandacht voor ecologisch bermbeheer.

Er zijn nog nooit zo weinig vlinders geteld als dit jaar. Er komt daardoor steeds meer aandacht voor ecologisch bermbeheer.

Om de dalende trend van de biodiversiteit in Nederland een halt toe te roepen wordt steeds meer ingezet op ecologisch groenbeheer. In dit type groenbeheer wordt expliciet rekening gehouden met de aanwezige flora en fauna in een gebied. Zo wordt ervoor gekozen om geen bestrijdingsmiddelen te gebruiken en wordt er minder frequent en gefaseerd gemaaid. Ook worden slimme gereedschappen ingezet die een steentje bijdragen aan natuurvriendelijk groenbeheer. Een bijzonder innovatief hulpmiddel op dit gebied is de MowHawk van AI-bedrijf Datacadabra en weg-, berm- en slootspecialist Wim van Breda: een slim camerasysteem dat gemonteerd kan worden op een bermmaaier. Het systeem is in staat om op basis van beeldherkenning invasieve exoten, zwerfafval maar ook de biodiversiteit in kaart te brengen.

Innovatieve toepassingen

Datacadabra ontwikkelde de software voor het MowHawk-systeem. Dit camerasysteem kan bevestigd worden op de arm van een maaimachine. Het verzamelt data over de berm door gebruik te maken van computer vision (AI) en locatie- en oriëntatiesensoren. De MowHawk maakt daarmee gebruik van een herkenningsmodel: alles dat de gemonteerde camera waarneemt kan als data in het systeem verwerkt worden. Het slimme camerasysteem kan op deze manier inzicht geven in biodiversiteit, circulaire verwerking van bermmaaisel (door zwerfafval te detecteren) en het totale maaiproces. De innovatie van Datacadabra en Wim van Breda blijft in de markt ook niet onopgemerkt. Recentelijk won men met de MowHawk de innovatieprijs Gouden Klavertje Vier 2024 op de vakbeurs GroenTechniek Holland.

Detectie zwerfafval met Mowhawk. Foto: Datacadabra.

Detectie zwerfafval met Mowhawk. Foto: Datacadabra.

De MowHawk en de vlinder

Het slimme camerasysteem wordt momenteel in de praktijk getest in opdracht van De Vlinderstichting. Voor deze toepassing ontwikkelde Datacadabra een speciaal model voor kleurdetectie, genaamd module Kleurrijk. Met dit model is het mogelijk om de verzamelde beelden te analyseren en bloemen te labelen op kleur. Deze informatie (terug te vinden in de daarvoor bestemde GIS kaarten) kan dan vervolgens inzicht verschaffen in de aanwezigheid en diversiteit van flora in bermen en groenstroken. Dit soort monitoring levert waardevolle informatie op voor de bescherming van vlinders. Op het moment is De Vlinderstichting nog afhankelijk van veldtellingen door mensen, die stukken groen uittellen op de aanwezigheid van aantrekkelijke flora voor vlinders. De MowHawk zou dit proces dus aanzienlijk kunnen versnellen.

Aan de slag

De toepassingen van de MowHawk zijn breder dan de module voor kleurdetectie die wordt ontwikkeld in opdracht van De Vlinderstichting. Zo zijn er ook modules beschikbaar voor het in kaart brengen van invasieve exoten en het detecteren van zwerfafval. Door toepassing van het slimme camerasysteem kan de eindgebruiker direct inzichtelijk krijgen wat men tegenkomt tijdens het maaiwerk. Zwerfafval en invasieve exoten worden daarbij direct vastgelegd in de digitale kaart. Een voordeel van deze data-gedreven manier van werken is dat het meer inzicht geeft in de aanwezigheid van zwerfafval, waardoor de afvalstroom beter te scheiden is. Zo kan er meer van het gemaaide gras duurzaam hergebruikt worden. Het systeem is daarmee een uitstekend hulpmiddel voor operationeel personeel in de buitenruimte. De MowHawk is een handige hulp die als het ware over de schouder van de chauffeur meekijkt en in kaart brengt wat in de berm aanwezig is. Het camerasysteem is bovendien makkelijk af te stellen voor verschillende machinetypes.

Inzet van Mowhawk bij maaiwerk.

Inzet van Mowhawk bij maaiwerk. Foto: Datacadabra.

Nieuwe modules

Datacadabra is ruim vier jaar bezig geweest met het ontwikkelen van het softwaremodel achter de MowHawk. Inmiddels is het systeem zo volwassen dat nieuwe modellen betrekkelijk snel ontwikkeld kunnen worden. De mogelijkheden van het systeem beperken zich dan ook niet tot de op het moment beschikbare modules. In principe kan alles wat door de camera waar te nemen is (zicht, geluid, gevoel) als data in het systeem verwerkt worden. De MowHawk kan daarom een uitstekend hulpmiddel zijn voor allerlei vormen van groenbeheer en onderhoud aan de buitenruimte.

Meer weten over de MowHawk: ga naar www.datacadabra.nl.

Egelvriendelijke robotmaaier van Husqvarna

Het Zweedse Husqvarna ontwikkelt machines, gereedschap en materieel waarbij de natuur in acht wordt genomen. Zo scoorden de robotmaaiers van Husqvarna erg goed in een test waarin men poogde te achterhalen welke technische kenmerken van robotmaaiers bijdragen aan een veilige maaier voor egels. De robotmaaiers van Husqvarna zijn  uitgerust met lichtgewicht draaibare messen waardoor egels minder gevaar lopen om verwond te raken door de maaiers. Het op de markt brengen van dergelijke veilige robotmaaiers is een erg belangrijke ontwikkeling voor onze toch al rap slinkende egelpopulatie!

Meer informatie: www.husqvarna.com

Garden barometer van STIHL

Ook STIHL heeft biodiversiteit hoog in het vaandel staan. Zo heeft het familiebedrijf in 2023 de STIHL garden barometer opgezet, een jaarlijkse survey voor tuineigenaren met als doel de bewustwording van het belang van biodiversiteit te vergroten. Vanuit dezelfde gedachte werkt STIHL aan het ontwikkelen en op de markt brengen van nieuwe gereedschappen die op een natuurvriendelijke manier groenonderhoud mogelijk maken.

Meer informatie: www.stihl.nl

Binnen het ecosysteem van NLGreenlabel komen kennis en expertise samen. De genoemde organisaties in dit artikel zijn partners van NL Greenlabel. NL Greenlabel is de aanjager van de natuurinclusieve leefomgeving en draagt innovatieve oplossingen voor ecologisch groenbeheer een warm hart toe.

Informatie: www.nlgreenlabel.nl