Miljardenbesparing door flexibel gebruik elektriciteitsnet
Het is mogelijk tot 30 miljard euro aan investeringen in het elektriciteitsnet uit te sparen door efficiënt gebruik te maken van het elektriciteitsnet. Dat de netkosten stijgen lieten netbeheerders al eerder doorrekenen. Er zijn echter mogelijkheden om de energierekening minder hard te laten stijgen. Dat blijkt uit het rapport ‘Slimme keuzes voor een betaalbaar en robuust energiesysteem’, dat Boston Consultancy Group (BCG) in opdracht van Netbeheer Nederland maakte, en uit het op 7 maart verschenen Interdepartementaal Beleidsonderzoek (IBO).

Foto: Dreamstime.com.
Een miljardenbesparing is te bereiken door flexibel om te gaan met ons energieverbruik en de netten. Zo kunnen de nettarieven in 2040 tot 8% lager uitvallen. Daarnaast laat het onderzoek zien dat investeringen in energie-infrastructuur altijd meer opleveren dan ze kosten. Tevens roepen de netbeheerders de Europese Commissie op om haast te maken met de aangekondigde harmonisatie van de nettarieven.
Netbeheer Nederland roept in reactie op het IBO-rapport op om te focussen op oplossingen die de energierekening structureel verlagen. Hiervoor hebben de netbeheerders de ‘betaalbaarheidsladder netkosten’ ontwikkeld, die bestaat uit:
- Maatregelen die energie-infrakosten structureel beperken; zoals het beter benutten van het net en meer inzetten op warmtenetten en duurzame gassen.
- Netbewuste ondersteuning van de totale energierekening door compensatie via subsidie- en belastingbeleid.
- Tijdelijke en gerichte inzet van algemene middelen voor nieuw te ontwikkelen markten buiten de nettarieven om.
Verschillende contractvormen
De noodzakelijke investeringen in het elektriciteitsnet zien we de komende vijftien jaar terug in stijgende nettarieven voor huishoudens en bedrijven. Om bedrijven te helpen hun netkosten te verlagen, introduceren netbeheerders verschillende contractvormen. Hiermee kunnen bedrijven flexibeler met hun energievraag omgaan en kunnen ze aanzienlijke kortingen krijgen. De implementatie van deze flexibele contractvormen zal de komende twee jaar plaatsvinden.
Ecorys toonde aan dat netinvesteringen jaarlijks tientallen miljarden aan maatschappelijke waarde opleveren. Dat betekent niet dat we onbeheerst moeten investeren; om de kosten en daarmee de tarieven minder hard te laten stijgen is het nodig om vooral slím en gericht te investeren in een compleet energiesysteem dat naast elektriciteit ook uit groene gassen, waterstof en warmte bestaat. Inzet van bijvoorbeeld warmtenetten voorkomt dat er extra elektriciteit moet worden gebruikt voor verwarming.
Flexibel gebruik drukt netkosten
Netbeheerders leggen in recordtempo nieuwe infrastructuur aan. Door opslag, opwekking en verbruik op strategische locaties af te stemmen en zowel huishoudens als bedrijven te stimuleren tot flexibel energiegebruik en besparing, kan bovendien het bestaande net beter worden benut. Deze maatregelen kunnen de benodigde investeringen in het elektriciteitsnet op land met 7-30% verlagen. In het rapport ‘Slimme keuzes voor een betaalbaar en robuust energiesysteem’ worden beleidsmaatregelen beschreven om deze besparingen te realiseren. Ondernemers kunnen nu al gebruik maken van flexibele contractvormen, waardoor ze het net niet onnodig belasten én in combinatie met flexibele tarieven worden beloond met tot 65% lagere netkosten.
Maatregelen korte termijn
Hoewel structurele maatregelen op de lange termijn bijdragen aan een betaalbaarder systeem, bieden ze op korte termijn geen directe oplossing voor hoge energiekosten. Een belangrijke stap is daarom om op korte termijn gerichte subsidies of ondersteuning voor sectoren of consumenten aan te bieden, waar mogelijk met oog voor netimpact. Zoals een verbreding van de SDE++, waarbij rekening wordt gehouden met de impact op de piekbelasting voor het verlenen van de subsidie. Of een hogere subsidie binnen iSDE voor isolatiemaatregelen. Een overzicht van concrete maatregelen voor op de korte termijn is te vinden in de whitepaper ‘Maatregelen nodig voor een betaalbare energierekening’ (www.netbeheernederland.nl/whitepaper-betaalbare-energierekening).