Maatlat
De afgelopen maanden is er weer op diverse plaatsen in de wereld sprake geweest van weersverschijnselen die tot veel doden, gewonden en schade hebben geleid. Beperken we ons tot Europa dan herinneren we ons de vreselijke bosbranden in onder meer Griekenland en Spanje, extreme hitte in Spanje, Frankrijk en Italië en overstromingen en aardverschuivingen door hevige regenval in de Alpen en onder meer Italië. Vorig jaar was het vooral de langdurige droogte die de aandacht vroeg in delen van Europa. Ook Nederland krijgt steeds vaker te maken met extreem weer. Kortom: klimaatadaptieve maatregelen in de openbare ruimte zijn hard nodig!
Natuurlijk, klimaatmitigerende maatregelen zijn nog belangrijker: dat zijn maatregelen bedoeld om de omvang of snelheid van opwarming van de Aarde te beperken. Maar daarnaast zijn klimaatadaptieve maatregelen nodig om de gevolgen van die opwarming te beheersen. Klimaatadaptatie is in een paar jaar een wijdverbreid begrip geworden in de openbare ruimte. Denk aan meer groen ter beperking van hittestress, vergroting van de biodiversiteit en beheerste afvoer van water. Daarnaast het toepassen van waterregulerende bestrating of wadi’s, waardoor water beheerst wordt afgevoerd naar de ondergrond. Juist daar nemen we steeds vaker bufferende maatregelen, zodat dit water ook beschikbaar is in tijden van droogte. Een goede inrichting van de openbare ruimte kan de gevolgen van wateroverlast, droogte en hitte beperken en de biodiversiteit vergroten. Daarnaast neemt het welzijn van mensen toe in een groene omgeving.
Meetbaar maken
Goed, dat we klimaatadaptieve maatregelen moeten nemen, daar zijn we het denk ik wel allemaal over eens. Maar hoe kun je die maatregelen als gemeente of vastgoedeigenaar nu voorschrijven, als deze niet kwantitatief meetbaar zijn? Welke klimaatadaptieve prestatie ga je vragen? De Landelijke maatlat ‘klimaatadaptieve groene gebouwde omgeving’ maakt duidelijk hoe klimaatadaptief bouwen en inrichten eruitziet. Deze Landelijke maatlat is op 23 maart 2023 aan de Tweede Kamer aangeboden. De Landelijke maatlat definieert eenduidig voor nieuwbouw (dus (nog) niet de bestaande bouw!) wat we onder klimaatadaptief bouwen en inrichten verstaan. De maatlat geeft kwalitatieve doelen, kwantitatieve prestatie-eisen en richtlijnen voor de thema’s overstromingen, wateroverlast, droogte, hitte, biodiversiteit en bodemdaling. De Landelijke maatlat is momenteel nog niet wettelijk verplicht. Het Rijk gaat echter met betrokken partijen de mogelijkheden voor juridische borging verkennen.
Ik vind de Landelijke maatlat een belangrijk instrument. De komende tijd op GWW Totaal uitgebreid aandacht voor deze maatlat en de inrichting van de openbare ruimte. Maar ook belichten we andere aspecten, zoals circulair straatmeubilair, slimme verlichting en kunstwerken in de openbare ruimte.
