Nederland van vóór en ná 29 mei
“De economie is verder aangetrokken. Er wordt weer volop gebouwd, verbouwd en aangelegd. De orderportefeuilles zijn goed gevuld en dat stelde onze vereniging en onze ondernemers het afgelopen jaar voor nieuwe uitdagingen. De jacht op goede mensen bijvoorbeeld.” Kunt u zich voorstellen dat dit het openingswoord was van mijn eindejaarspeech in 2018?
Er is namelijk een bouw- en infrasector van vóór woensdag 29 mei en van ná deze datum. Voor deze datum floreerde de sector, daarna werden de gevolgen van het schrappen van het Programma Aanpak Stikstof steeds duidelijker. Deze uitspraak stelde ons voor hele andere uitdagingen dan dat we vorig jaar dachten.
Na de zomervakantie werden vergunningen nauwelijks meer afgegeven en liepen de orderportefeuilles terug. Vanaf 1 oktober zette de strenge PFAS-norm de sector verder op slot. De gevolgen van de stikstof- en PFAS crisis zijn in alle hevigheid voelbaar in de bouw- en infrasector. Nadat sommige bedrijven afscheid namen van hun flexibele schil, zijn andere ondernemers gedwongen contracten niet te verlengen. Het aantal faillissementen in onze bedrijfstak nam in september en oktober zelfs met bijna 30 procent toe.
De resultaten van onze enquêtes onder onze lidbedrijven naar de gevolgen van de stikstof- en PFAS-crisis spreken voor zich. Ruim 1.300 projecten vertraagd, 50.000 banen op de tocht en 8 miljard euro aan omzet dreigt verloren te gaan. De mogelijke gevolgen zijn waarschijnlijk nog groter, want rond 20% vulde de vragenlijst in.
Om het kabinet met de neus op deze ernstige feiten te drukken ondersteunde Bouwend Nederland op 30 oktober actief de demonstratie van Grond In Verzet. Nooit eerder stonden werkgevers en bonden zij aan zij op het Malieveld. De boodschap was helder: Nederland staat op slot. Politiek trek ’t vlot!
Kabinet in beweging
Mede onder druk van deze actie is het kabinet in beweging gekomen. De maatregelen die zijn aangekondigd op het gebied van stikstof kunnen soelaas bieden, maar kosten te veel tijd om in te voeren. Tijd die onze sector niet heeft. Dit terwijl het advies van de Raad van State over de Spoedwet ruimte biedt om gebiedsgerichte drempelwaardes voor stikstofdepositie in te voeren!
Mijn oproep aan het kabinet is dan ook helder: wacht niet met het invoeren van deze drempelwaardes. Die kunnen nu per ministeriële regeling ingevoerd worden. Om een drempelwaarde op langere termijn houdbaar te houden is het noodzakelijk dat deze wordt gecombineerd met afdwingbare maatregelen voor natuurbehoud en -herstel.
Het vooruitzicht dat een aanzienlijk deel van het werk dat stillag door de PFAS-crisis weer van start kan stemt me positief. Ik blijf echter zeer alert of de gedane voorspelling door minister Van Veldhoven in de praktijk ook echt uitkomt. Ik blijf in gesprek met de bewindspersonen en volg de voortgang kritisch. Rest mij u fijne feestdagen en een productief nieuwjaar te wensen.
