Overheid bang voor controle op eigen falen
In 2019 heeft voormalig Staatssecretaris Keijzer de Actieagenda Beter Aanbesteden vastgesteld. MKB INFRA heeft haar toen geschreven dat het systeem niet compleet is zonder correcte rechtsbescherming van gegadigden tegen al dan niet bewuste afwijkingen ten nadele van marktpartijen. Ons signaal dat de rechtsbescherming bij aanbesteden in de praktijk onvoldoende is en dat ondernemers door het repetitie-effect – je moet ook een volgende keer met de aanbesteder door de bocht kunnen – behoefte aan behoud van anonimiteit hebben, leidde tot een onderzoek in opdracht van EZK.
Eén van de wezenlijke conclusies van het onderzoek was dat er, behalve formele beschermingsregels, ook behoefte was aan een onafhankelijke toezichthouder, die zelfstandig kan optreden naar aanleiding van klachten. De belangrijkste voordelen van een toezichthouder – concludeerde het rapport – zijn dat aanbestedende diensten die structureel ongewenst gedrag vertonen, kunnen worden aangesproken en dat ondernemers een klacht anoniem en kosteloos kunnen indienen.
Vervolgens is er een heel proces opgetuigd om de rechtsbescherming bij aanbestedingen aan te passen, maar ergens onderweg heeft iemand bij de overheid besloten om de toezichthouder/aanbestedingsautoriteit uit het plaatje te schrappen. Kennelijk vindt die iemand dat overheidsaanbesteders niet door een onafhankelijke specialist mogen worden teruggefloten. Daarom hebben we nog steeds een Adviescentrum Aanbestedingen Grond Wegen en Groen (ACA GWG, een samenwerking van NOG/VHG en MKB INFRA). Namens de leden van beide organisaties worden met behoud van anonimiteit van de vraagsteller vragen gesteld ter inlichting. In bijna alle gevallen leidt dat tot aanpassingen van de schoonheidsfoutjes in een Nota van Inlichtingen. Maar als er sprake is van bewuste afwijkingen door de bestekschrijver, dan wordt – ook geheel gratis – een klacht ingediend. Daarbij gaat het dan vaak om ambtenaren die niet willen erkennen dat zij fout zitten of zelfs bewust de fout in gaan. Die zouden eigenlijk door een Aanbestedingsautoriteit moeten worden aangepakt. Zolang die er niet is zullen wij onze leden met raad en daad ter zijde blijven staan via het ACA GWG.
Philip van Nieuwenhuizen
Voorzitter/directeur MKB INFRA
