Meer duurzaam hout gebruiken

Gebruik meer tropisch hardhout! Het klinkt als een contradictio in terminis, maar uitbreiding van de duurzaam beheerde bossen in tropische gebieden vraagt toch echt een grotere afname van tropisch hardhout, mits dit hout FSC gecertificeerd is. De boodschap kan niet vaak genoeg herhaald worden, dus klonk deze ook weer krachtig door op het jaarevent van FSC Nederland op 23 mei in Beesd. GWW Totaal was erbij.

Er viel wat te vieren: het keurmerk voor verantwoord bosbeheer viert dit jaar haar 25-jarig bestaan en FSC Nederland bestaat twintig jaar. “Inmiddels is 200 miljoen hectare bos gecertificeerd! Dat is vijftig keer het oppervlak van Nederland”, weet FSC-Nederland directeur Liesbeth Gort te melden bij opening van het event in de monumentale ‘Hooge Schuur’ op het eeuwenoude familielandgoed Heerlijkheid Mariënwaerdt. “Maar hoe mooi zou het zijn wanneer er over 25 jaar geen certificering meer nodig is, omdat iedereen alleen maar duurzaam hout gebruikt. Dan hoeven we ook geen 50-jarig jubileum te vieren.” De boodschap is duidelijk: FSC is er niet voor zichzelf, maar om de kostbare bossen op aarde te beschermen.

Drie doelen

Inmiddels is het marktaandeel van duurzaam hout in Nederland gestegen naar maar liefst 85%: en dat is ook goed nieuws. Evenals een aantal van 3.000 gecertificeerde bedrijven die FSC-hout kunnen leveren. Maar stilstand is achteruitgang, dus heeft FSC-Nederland drie keiharde ambities voor 2025. Liesbeth Gorter licht toe: “We willen in 2025 dat al het hout en papier op de Nederlandse markt duurzaam is. Daarnaast willen we een stijging van tien procent van het houtgebruik in de bouw, als extra stimulans voor meer verantwoord bosbeheer wereldwijd. En tot slot streven we naar aanvullende investeringen voor twee miljoen hectare FSC-gecertificeerde bossen voor bosbescherming en bosherstel.”

Liesbeth Gort lichtte tijdens het Event toe dat het klimaat de rode draad vormt van de strategie van FSC Nederland richting 2025: “Als we grote stappen willen zetten in onze strijd tegen klimaatverandering dan kunnen we niet om de bossen heen. De aantasting en vernietiging van bossen leidt tot 15% van alle CO2-uitstoot, wereldwijd. Omgekeerd kunnen bossen grote hoeveelheden CO2 opnemen en vasthouden, gaan ze klimaatverandering tegen en zuiveren ze water. Ze zijn ook een bron van biodiversiteit en bieden ons voor altijd hout en bosproducten. Maar dan moeten we de bossen wel goed beheren. Daar kunnen we allemaal aan bijdragen door meer gecertificeerd hout te gebruiken en te betalen voor andere voordelen die het bos levert voor klimaat en biodiversiteit. Daar moet het uiteindelijk naartoe.”
De FSC-Nederland directeur deelde ook een belangrijk zorgpunt met de deelnemers: “Iedereen zal met mij zeggen: gebruik van hout zonder keurmerk is zo langzamerhand ‘not done’. De praktijk is anders. We zien nog te vaak dat opdrachtgevers, bouwers of de handel genoegen nemen met niet-gecertificeerd hout. En daarvoor dus geen eerlijke prijs betalen. Die prijs komt voor rekening van de samenleving. Ook kom ik nog steeds rapporten tegen waarin het gebruik van tropisch hardhout wordt afgeraden. Dat kan de toepassing van hout in een circulaire en biobased economie alleen maar schaden. De weg naar 100% gecertificeerd hout in Nederland is heel belangrijk, daar moet iedereen zich voor inzetten.”

Ecosysteemdiensten

De financiële waardering voor de ecosysteemdiensten van bos was een belangrijk gespreksonderwerp onder de 180 aanwezigen in Beesd. Dit biedt kansen voor sponsoring of compensatie. Meerdere bedrijven meldden zich al om op die manier de FSC-boseigenaar te belonen voor de investeringen om duurzaam bosbeheer mogelijk te maken.

FSC International

Kim Carstensen, directeur van het 25-jarige FSC International, schetste een beeld van de behaalde resultaten: “Meer dan 1.600 FSC-gecertificeerde bossen, met een oppervlakte van bijna vijftig keer Nederland. Het is nauwelijks te bevatten wat we sinds 1994 hebben bereikt. En met ‘we’ bedoel ik ook zeker de koplopers in Nederland, van wie er velen hier in de zaal zitten.”

Toch erkent Carstensen dat FSC geen toonbeeld is van snelheid: “Maar als we bewegen, dat doet het er toe! Wij staan voor economische, sociale en milieuwaarden. Maar je hebt ook te maken met democratische processen en diversiteit aan culturen. We hebben circa duizend internationale leden in 123 landen. Het kost tijd en inspanning om dan overeenstemming te krijgen voor duurzaam bosbeheer. Ook hebben we last van tegengeluiden. Natuurlijk, er is altijd wel wat op te merken op duurzaam bosbeheer. Maar laten we daar dan van leren. Onderzoek toont aan dat een duurzaam beheert FSC-bos uiteindelijk voordelen biedt voor de plaatselijk bewolking op het gebied van onderwijs, energie, toegang tot water en inkomen. En dan heb ik het nog niet over de toename van biodiversiteit en tegengaan van klimaatverandering. De voordelen zijn gewoon veel groter dan de nadelen.”

De focus zal volgens Carstensen de komende jaren ook liggen op het verbeteren van de bepaling van herkomst van FSC gecertificeerd hout: “Houtidentificatie wordt daarbij heel belangrijk. Je wilt zeker weten dat het hout uit een duurzaam beheerd bos komt.”