Natuurinclusief Bouwen wordt de norm

Artikel delen

Op 1 november 2019 stuurde NL Greenlabel namens tal van andere organisaties en partijen een brief aan toenmalig minister Schouten (LNV) en Van Velhoven (I&W) met als onderwerp: ‘Maar natuurinclusief bouwen de norm’. Deze brief is als een bom ingeslagen bij het Rijk. Niet zozeer het komen tot een norm voor natuurinclusief bouwen was een belangrijk aandachtspunt, maar vooral het inzicht dat het onderwerp ‘natuur en groen in relatie tot de leefomgeving’ totaal niet op de agenda stond bij diverse ministeries.

Tekst: Lodewijk Hoekstra, mede-eigenaar NL Greenlabel

De Groene Loper in Maastricht is een mooi voorbeeld hoe groen en natuur bijdragen aan een hogere vastgoedwaarde, gezonder en gelukkiger wonen en minder risico’s ten aanzien van klimaatschade. Foto: www.mijngroeneloper.nl, Aron Nijs.

‘Natuur’ is tijdens het bewind van staatssecretaris Henk Bleker van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie (2010 – 2012) als taak gedelegeerd naar provincies en gemeenten. Die wisten zich op hun beurt geen raad over de wijze waarop natuur op een goede manier was te implementeren in beleid en de wijze waarop gebieden tot stand komen. Ik heb het dan niet over de natuurgebieden zoals Natura 2000 en de NNN (Natuurnetwerk Nederland) structuren op provinciaal niveau, maar over alles wat ook maar een beetje met de leefomgeving te maken heeft; van industrieterrein tot woonwijk. Zo is groen door de jaren heen verworden tot kostenpost en decoratie, terwijl we meer dan ooit te maken hebben met gigantische uitdagingen. Denk aan klimaatverandering, zorgkosten en het verlies aan biodiversiteit.

Foto: www.mijngroeneloper.nl, Aron Nijs.

De dood of de gladiolen

Bij de oprichting van NL Greenlabel hebben mijn compagnon Nico Wissing en ik tegen elkaar gezegd: dit moet veranderen en het is de dood of de gladiolen. In tien jaar tijd hebben we drie Green Deals afgerond. Ook is een wetenschappelijk gevalideerde methodiek ontwikkeld als ‘Integraal afwegingskader duurzame leefomgeving’ voor plant, product en gebied. Tot slot voeren we lobby op het allerhoogste niveau namens ons netwerk van 190 partners. We werken samen met het Rijksvastgoedbedrijf, een tiental gemeenten, diverse provincies, ontwikkelaars zoals Heijmans en BPD en zien dat de behoefte aan het inzichtelijk en aantoonbaar maken van duurzaamheid in de leefomgeving steeds belangrijker wordt.

Het uitgangspunt is dat duurzaamheid integraal én meetbaar moet zijn. Dan pas kun je de waarde van groen en natuur waarderen. Tevens kun je inzichtelijk maken welke baten dit met zich meebrengt en aan de basis staan van een gezonde leefomgeving waar natuur en mens in balans zijn. Elke ontwikkeling, hoe klein of hoe groot, moet juist ook aantoonbaar bij kunnen dragen aan een betere wereld waarbij je waarde toevoegt in plaats van vinkenlijstjes afwerkt.

In beweging

Het is bizar dat zelfs in Nederland bossen doodgaan, gebieden overstromen, steden straks niet meer bewoonbaar zijn, 80% van de vliegende insecten verdwenen zijn en bijvoorbeeld de bodem vol zit met PFAS. Dit moet stoppen, vooral ook om ervoor te zorgen dat we als mens straks niet aan het kortste eindje trekken en we onze kinderen opzadelen met de problemen.

Gelukkig is er inmiddels een heuse beweging ontstaan die van mening is dat de overheid meer regie moet nemen op het domein van de openbare ruimte en dan met name de natuurinclusiviteit. Politici komen in beweging, Tweede Kamerleden roeren zich en ook ontwikkelaars en bouwers nemen steeds meer het voortouw om te komen tot transitie. Grote projectontwikkelaars, zoals Heijmans en Ballast Nedam, gaan er helemaal voor. Dat is een goede zaak, maar voor een systemische verandering is er meer nodig.

Manifest

Bouwers en natuur- en milieuorganisaties doen in het manifest Bouwen voor Natuur een gezamenlijke oproep om bouwen met natuur vast te leggen in de wet. Voor 2030 zullen in Nederland één miljoen woningen gebouwd moeten worden. Daarnaast moeten wijken klimaatadaptief worden gemaakt en moet er ruimte komen voor natuur. Centraal staan drie pijlers:

  • Natuur in en op het gebouw.
  • Natuur rondom het gebouw.
  • Natuur in de leefomgeving.

Onno Dwars (CEO Ballast Nedam Development) en voorzitter van de raad van advies van NL Greenlabel: “Ik zet me in om aan te tonen dat natuurinclusief bouwen pure noodzaak is en veel kansen biedt. Nu al worden de maatregelen standaard toegepast in de projecten van Ballast Nedam Development. De Groene Loper in Maastricht is een mooi voorbeeld hoe groen en natuur bijdragen aan een hogere vastgoedwaarde, gezonder en gelukkiger wonen en minder risico’s ten aanzien van klimaatschade.”

Hij vervolgt: “Maar alleen deze projecten gaan niet het verschil maken. Daarom pleiten we in het manifest voor oplegging van deze minimum eisen voor alle bouwprojecten. Alleen door alle één miljoen woningen de komende jaren natuurinclusief te bouwen kan in de gebouwde omgeving een verschil worden gemaakt. Hierdoor worden mussen, gierzwaluwen en flora en fauna weer in oude glorie hersteld.”

Momentum

In de Tweede kamer regent het moties over groen in de stad, het komen tot monitoring van groen in steden, het komen tot normering van de kwaliteit van groen en ga zo maar door. Het momentum is aangekomen om door te pakken. Niet omdat het moet of er een norm komt, maar omdat het het goede is om te doen. De natuur heeft in zichzelf intrinsieke waarde die zich vertaalt naar mensen die ouder worden en gezonder leven, huizen die meer waard worden, minder kans geeft op overstromingen en bijvoorbeeld zorgt voor meer vlinders, bijen en vogels voor onze kinderen. Alhoewel het op de politieke agenda staat en er wellicht zelfs ook op korte termijn een officiële norm komt, is er altijd nog jouw eigen norm. Want waarom zouden we wachten op wetgeving en beleid terwijl we het over de toekomst van onze eigen kinderen hebben!

Lodewijk Hoekstra reikt het NL gebiedslabel uit aan de burgemeester van Leusden, inzake een project met Heijmans.