Strategisch inschrijven
Een gezegde luidt: een aanbesteding wordt gewonnen door de aannemer die de meeste calculatiefouten heeft gemaakt. Maar het kan ook anders. Er zijn ook aannemers die bewust te laag inschrijven om daarmee de aanbesteding te winnen. Dat geeft aanleiding tot de nodige procedures.
Mag een aannemer ‘strategisch’ inschrijven? Het antwoord is ondubbelzinnig: ja, dat mag! De Voorzieningenrechter heeft dit al meerdere keren uitgesproken.
Maar er zijn wel grenzen aan strategisch inschrijven die de aanbesteder zelf kan aangeven. Als een aanbesteder strategische inschrijvingen wil uitsluiten, dan kan hij dit doen door in de aanbestedingsleidraad op te nemen dat alle opgegeven prijzen realistisch en marktconform dienen te zijn en geen eenmalige korting mag worden gegeven. Als hij dat niet in de aanbestedingleidraad heeft vermeld, dan geldt sowieso dat de gehanteerde strategische inschrijving geen afbreuk mag doen aan de kwaliteit van de aangeboden dienst of werk.
Zo overwoog de Voorzieningenrechter “dat een aanbesteder een strategische inschrijving terzijde mag leggen als hij gegronde redenen heeft te vrezen dat de inschrijver een fout heeft gemaakt of een dumpprijs heeft geboden om letterlijk tegen elke prijs de opdracht te krijgen. In dergelijke gevallen ligt het in de rede dat de inschrijver in de uitvoeringsfase pogingen zal ondernemen om zijn al dan niet ingecalculeerde verlies goed te maken door te beknibbelen op de uitvoering van de opdracht. De aanbestedende dienst heeft in beginsel dan ook een rechtmatig belang bij het ecarteren van een dergelijke inschrijving”.
Een voorbeeld: als je aanbiedt om meerjarig onderhoud voor 1 euro te realiseren, dan kan de aanbestedende dienst de aanbieding naast zich neerleggen.
Alleen, een aanbesteder kan niet zo maar een strategische inschrijving afwijzen. Alvorens een inschrijving als abnormaal laag af te kunnen wijzen, moet de inschrijver in de gelegenheid zijn gesteld om zijn prijs nader te motiveren
Omgekeerd zal de aanbesteder, bijvoorbeeld aan de hand van een vergelijking met prijzen die andere inschrijvers hebben aangeboden en met zijn eigen budget, moeten aantonen dat de aangeboden prijs abnormaal laag moet worden geacht. Wat onder ‘abnormaal laag’ moet worden begrepen is moeilijk te beantwoorden. In ieder geval is het “lager dan gewoon laag”, zo heeft een Voorzieningenrechter overwogen.
Tot slot, in beginsel kunnen andere inschrijvers zich niet tegen de gunning verzetten op grond van de enkele omstandigheid dat volgens hen de aanbieding van de laagste inschrijver abnormaal laag is. De bepaling dat een aanbesteder een abnormaal lage inschrijving kan afwijzen is bedoeld ter bescherming van de aanbesteder, niet van de overige inschrijvers.
Kortom, inschrijven met prijzen die lager dan gewoon laag zijn, kan heel makkelijk tot juridische bonje leiden. Eerst dus goed nadenken voordat je strategisch gaat inschrijven.
