Lichtgevende bestrating verhoogt verkeersveiligheid

Betonstraatstenen en -banden met reflecterende eigenschappen verhogen de verkeersveiligheid bij duisternis. Bovendien kan door toepassing ervan de openbare verlichting op veel plaatsen worden gedimd of zelfs weggehaald. Dat valt te concluderen uit een praktijkonderzoek naar de lichtreflectie van wegverhardingen in woonwijken door bureau Light Surface Control.

Opdrachtgevers van het onderzoek, dat voor het eerst zo uitgebreid in Nederland is uitgevoerd, zijn de provincie Groningen en de gemeente Stadskanaal. Met het onderzoek zijn licht- en lichtreflectiemetingen uitgevoerd aan RWS banden, wegmarkering en elementenverharding zowel onder droge als natte condities. De metingen hebben plaats gevonden één tot drieenhalf jaar na aanleg, zodat veroudering en vervuiling zijn meegenomen in het onderzoek. Onderzocht zijn bestratingen in Stadskanaal (Atlantislaan), Grijpskerk (N355) en Farmsum (N991).
Producent van de reflecterende producten is Kijlstra Bestrating met vestigingen in Veendam en Drachten. Het betrof Reflexstone® banden en betonstraatstenen. Deze hebben een toevoeging in het mineraal aggregaat van een witte gecalcineerde steenslag (Luxovit®) in de deklagen. Hierdoor wijzigen zich de lichtreflectie-eigenschappen ten opzichte van de traditionele soorten. De producten zijn bedoeld voor een verhoogde dag- en nachtzichtbaarheid van banden en elementverhardingen onder zowel droge –als natte condities. Een oppervlak met een hogere lichtheid reflecteert meer licht dan een donker oppervlak bij een zelfde belichting. Door de toevoeging van de witte steenslag verkrijgen de Reflexstone® producten ook een enigszins ruwere macrotextuur. Hierdoor is het oppervlak visueel gezien niet vlak wat belangrijk blijkt voor de lichtreflectie, zowel bij koplamp- als openbare verlichting.
De RWS banden zijn onderzocht op provinciale wegen in de omgeving van Grijpskerk (N355) en Farmsum (N991) en aan de Atlantislaan te Stadskanaal. Reflexstone® betonstraatstenen in de kleuren grijs en wit zijn onderzocht op kruisingsvlakken in een woonwijk te Stadskanaal (Luxemburglaan) in
vergelijking met traditionele rode gebakken klinkers.

Besparen op kunstlicht
Een reflecterende betonnen bestrating biedt volgens Kijlstra zelf beter zicht dan een donker zwart asfalt wegdek in verband met de contrastwerking die op zal treden. Door de verhoogde contrastwerking van het lichte wegdek zullen obstakels en het verloop van de weg eerder zichtbaar zijn. Een speciale steenslag zorgt naast reflectie bij droog weer, ook voor dezelfde reflectie onder natte omstandigheden. Een ander voordeel van een wegdek met betere reflectie eigenschappen is dat de gelijkmatigheid van het wegdek zal worden verhoogd. Dit effect is nog groter bij LED-verlichting. Hierdoor zal het zogeheten ‘zebra-effect’ worden gereduceerd. De Richtlijn Openbare verlichting (ROVL 2011) spreekt over ‘Verlichten moet, alleen waar het nodig is’.
Reflecterende bestrating zorgt voor attentiewaarde op knelpunten, maar ook voor een sterk verbeterde gezichtsherkenning wat de sociale veiligheid ten goede komt. Volgens Kijlstra zijn besparingen mogelijk tot 74% op Openbare Verlichting (dimmen/dynamische installaties).