Hoekstenen van veilig werken staan als een huis

Verantwoorde veiligheid op een GWW-project hoeft de ondernemer niet meer tijd en geld te kosten. “Het beeld bestaat bij menig werkgever dat alle eisen rond verplichte materieelkeuringen, trainingen van personeel en risico-inventarisaties/evaluaties veiligheid ingewikkeld en duur maken,” ervaart Jan Hommes, directeur van BMWT. “Dat beeld is misplaatst. Heb je al die genoemde preventieve maatregelen genomen en organiseer je een bouwplaats goed, dan werkt de machinist van een graafmachine of heftruckchauffeur in het magazijn zekerder, secuurder, zuiniger en productiever. En het ziekteverzuim daalt.”
 
BMWT is belangenbehartiger van leveranciers van bouwmachines, magazijninrichtingen, wegenbouwmachines en transportmaterieel. Direct gericht op de eigen leveranciers, maar indirect ook voor hun klanten. Om op de bouwplaats veilig, deskundig en duurzaam te kunnen werken. Directeur Jan Hommes stelt het zwart/wit maar de werkgever heeft de keuze tussen relatief kleine inspanningen van zijn kant zodat de veiligheid vooraf op orde is óf zaken minder serieus nemen met de kans op grote consequenties in de vorm van ongevallen. “Natuurlijk kan er ook iets gebeuren wanneer je alles keurig op de rails hebt gezet. Ik besef ook de tijdsdruk op sommige projecten en als er dan nog zaken op het laatste moment moeten worden aangepast, liggen daar extra risico’s. Je ziet ook dat machines steeds multifunctioneler worden. Een graafmachine waarmee damwanden worden geslagen, vergt toch echt een BMWT Keur als kleine funderingsmachine. En de machinist moet dan wel het TCVT-certificaat funderingsmachinist hebben. Omstandigheden genoeg, maar dat betekent niet dat het ingewikkeld is. Binnen de driehoek machine-mens-werkomgeving zijn er toegesneden instrumenten om de ‘veiligheid veilig te stellen’.”
 
Per werkdag worden meer dan duizend machines periodiek gekeurd, veelal in slimme combinatie met het onderhoud. “Liefst 242.000 keuringen in 2015 met een BMWT Keur en dat aantal neemt gestaag toe, zo laten de cijfers zien. Rond onze machines is het veiligheidsnet keurig gesloten. Dan heb je de mens en daarvoor bieden wij als BMWT allerlei trainingen. Niet alleen gericht op veiligheid, maar bijvoorbeeld tevens op het gebied van energiezuinig werken in ‘Het Nieuwe Draaien’, een efficiënte werkstijl op grondverzetmachines. Want ook op de eco-stand functioneert een machine prima. Er hoeft niet altijd volle rook uit de pijp te stampen. Het is verbazend hoeveel energie machinisten in hun werk kunnen besparen.” Terug naar driehoek: voor de werkomgeving is er de verplichte risico-inventarisatie en -evaluatie. “Elk project is anders in de GWW, maar de werkgever heeft onderhand routine in RI&E’s gekregen.”
 
Cultuur en gevoel
De primaire verantwoordelijkheid voor machine-mens-werkomgeving ligt bij de werkgever. “Toch zou ik het graag breder trekken, omdat je voorts nog de cultuur binnen een bedrijf hebt. Je kunt veiligheid benaderen vanuit het perspectief  van risicobeheersing en alles met een afvinklijstje afwerken, je kunt ook zeggen: ik wil het goede gevoel hebben dat alles rondom veiligheid in mijn bedrijf perfect georganiseerd is. Ik houd regelmatig een kleine test in magazijnen door twee vragen te stellen: Durft iedereen in het magazijn de baas aan te spreken als deze geen persoonlijke beschermingsmiddelen draagt? En: Mag iedereen een proces stilzetten als men twijfelt aan de veiligheid? Wanneer die vragen positief worden beantwoord, dan praat je over een prima veiligheidscultuur binnen een organisatie.”
 
Jan Hommes is gelukkig met het feit dat er heel veel goed gaat met machines, de gebruikers en de werkgevers. “Op steeds meer plaatsen zie ik duidelijke afzettingen en zelfs verkeersregelaars rond bouwplaatsen. Dat zag je tien jaar geleden niet. Toch zou veiligheid veel meer procesmatig moeten worden opgepakt. Zeker in die grijze gebieden die er nu nog in veiligheid bestaan. In geval dat werkgevers of ZZP’ers sommige zaken acceptabel gaan vinden, terwijl hun gevoel iets anders zegt. Daarom hebben wij als BMWT namens onze leveranciers nog wat werk te verzetten.”
 
 

Afspraken veiligheid
Op de TKD Dagen in Almere, met BMWT als organiserend partner, wordt extra toegezien op de veiligheid van het gebruik van machines. “Mensen mogen bij standhouders in een machine kruipen, maar juist op zo’n platform moet je veiligheid hoog in het vaandel hebben staan. Vandaar dat wij met de standhouders afspraken hebben gemaakt over veilig showen en uitproberen.”