Er gaat een hele wereld schuil achter de geluidsschermen

Op de projectlocatie Best plaatst Heijmans in opdracht van ProRail geluidsschermen van 3,50 meter hoog tussen het spoor en de nieuwbouwwijk Dijkstraten. Dit om de woningen te beschermen tegen lawaai en ongewild betreden van het spoor. Omdat er bij dit soort klussen, langs het spoor of langs wegen, meestal in een beperkte ruimte moet worden gemanoeuvreerd is er een speciale kraan ontwikkeld.
 
Tekst: Marian Hoogendijk
 
We ontmoeten machinist Kees Stalenhoef en Walter Groenewoud, projectleider Heijmans Wegen BV. Ook René van der Steen, voorzitter Vakvereniging Het Zwarte Corps (HZC) is aanwezig. Kees is vanuit het grondverzet nu al jaren gespecialiseerd machinist Geluid bij Heijmans. Walter Groenewoud deed na de SOMA machinistenopleiding eerst nog een kaderjaar, is daarna bij Heijmans begonnen en heeft alle facetten van de wegenbouw doorlopen. Nu is hij projectleider bij de afdeling Geluidsbeheersing en een kenner op het gebied van geluidsschermen. Niet alleen als projectleider, maar hij is ook al in een vroeg stadium betrokken bij het ontwerp en de constructie. Hij heeft niet alleen te maken met de eisen van de opdrachtgever, maar ook met wensen vanuit de omgeving over een goede inpassing van de werkzaamheden.
 
Speciaal ontwikkelde kraan
Buiten bij de kraan vertellen Kees en Walter uitvoerig over de Volvo EW160C met tiltrotator en lange jib met lier. De details van de kraan blijven niet onopgemerkt: zuigers, cilinders en koppelingen worden minutieus bekeken, en belangrijker: achter elk detail schuilt een verhaal. Het zit er niet toevallig en er is ook niets aan het toeval overgelaten. Het heeft allemaal een functie. In de kadertekst staan de specificaties en de eisen waaraan de machine moest voldoen.
Terug in de keet vertelt Kees over zijn ervaringen met de kraan. Maar ook over de specifieke omstandigheden van het project, waar rekening mee moet worden gehouden. Hier vult Walter aan: ‘Voordat je gaat beginnen moet je van het hele tracé in kaart brengen waar kabels en leidingen liggen. Boven de grond ziet het er allemaal mooi vlak uit, maar onder de grond bevindt zich een hele wereld waar we rekening mee moeten houden. Dat zijn bijvoorbeeld waterkerende folies die natuurlijk niet beschadigd mogen worden. Inmiddels zijn de I-profielen met een lengte van 4,50 meter in de grond aangebracht, voorzien van een kopplaat waarop vervolgens weer een draadeind komt. Er is op dit moment op de plaats waar de kraan zich bevindt nog niet veel te zien boven de grond, maar wanneer we de laatste vracht met cassettes krijgen, is deze locatie binnen een week dichtgebouwd.’
 
Keuzecriteria
Bij de aanschaf van de machine is men niet bepaald over één nacht ijs gegaan. Dat blijkt wel wanneer René vraagt hoe ze tot de keuze voor deze machine zijn gekomen. Walter en Kees vertellen en vullen elkaar aan: ‘We hebben zorgvuldig een pakket van eisen samengesteld in overleg met elkaar. De wensen van Kees zijn hierbij meegenomen en zelfs bepalend geweest qua ergonomie.’ Kees vervolgt: ‘Ik heb namelijk een hernia onderin mijn rugwervels. Daar komt druk op te staan wanneer ik mijn rempedaal intrap. Ik heb nu een automatische rem. Als ik mijn rijpedaal aanraak, gaat de rem eraf en gaan de stabilisators, die ik handmatig kan vastzetten, los. En laat ik mijn rijpedaal los, gaat het rempedaal er weer op en gaan de stabilisators vast. Ook heb ik een aangepaste stoel. De kraan is opgebouwd bij de firma Nijhuis en ik ben nauw betrokken geweest bij de opbouw en het bedrijfsklaar maken.’
En dan volgt er een staaltje ‘vakmannen onder elkaar taal’ tussen Kees en René. Kees trapt af: ‘Bij mijn vorige machine had ik alleen een starre mast, daarin was ik beperkt qua hoogte. Door deze uitschuifbare mast met lier zakt de last veel makkelijker en in één beweging, waardoor je minder met lepelsteel en hoofdmast hoeft te corrigeren en kan ik rechtstandig hijsen. Ik kan mijn cassettes – die bijvoorbeeld ook van glas kunnen zijn – geleidelijk neerzetten. Dat is voor de mensen die boven in de hoogwerkers staan ook veel prettiger.
 
Veilig werken
René ziet het voor zich: ‘Ik kan me voorstellen dat je zo prettiger, maar ook veel veiliger kunt werken met minder kans op beschadigingen. Je hebt nu een constant dalende lijn waardoor je ook minder correctiemomenten hebt. Maar hoe houd je contact met de mensen die de schermen plaatsen?’ Kees reageert: ‘Ik heb als machinist vooral oogcontact met hen, met een hoofdknik begrijpen we elkaar. Wanneer ze achter de schermen werken, heb ik een camera en werken we met portofoons. Het gaat namelijk vaak om millimeterwerk. Je moet goed op elkaar kunnen vertrouwen. En ook op de grond wordt er gewerkt met camera’s. Ik heb op verzoek een extra camera aan de zijkant rechts, zodat ik constant van voor tot achter mensen en materiaal kan zien. Dat zijn mijn extra ogen. Er is inmiddels alweer een nieuw systeem op de markt, een 360º camera, dat schijnt geweldig te zijn. Maar dat blijft nog even toekomstmuziek.’
Voorlopig is Kees heel tevreden met zijn Volvo EW160C en hoopt hij nog jaren met veel plezier te kunnen werken in zijn ‘kerstboom’. Vanwege de vele toeters en bellen die op de machine zitten, wordt hij in de wandelgangen gekscherend zo genoemd.
 
Vakmanschap en toekomst
Uit het verhaal kan worden opgemaakt dat Kees een vakman pur sang is. ‘Met mijn achtergrond vanuit de SOMA heb ik later het TCVT certificaat gehaald. Dat betekent dat ik ook de nodige bijscholing moet volgen en mijn registratieboekje elke drie maanden moet worden afgetekend. Ik hou zelf de vinger aan de pols, maar vanuit de Heijmans academie wordt dat beheerd. Zij organiseren de afspraken. Ik ben erin gegroeid, maar het vereist wel bepaalde capaciteiten. Zo moet je veel rust hebben en oog voor detail.’
Zowel Kees als Walter beamen dat er bij Heijmans voldoende mogelijkheden zijn om je te kunnen ontplooien. Een gezamenlijk belang zien zij niet alleen, maar ook René onderstreept dat het cruciaal is om de aantrekkelijkheid van de sector bij jongeren onder de aandacht te brengen. ‘Vanuit het bedrijfsonderdeel ‘Wegspecialismen’ van Heijmans zijn we er zeker mee bezig. We geven gastlessen en colleges op scholen om mensen te werven. Maar ook vanuit de Machinistenopleiding zelf is het belangrijk meer aandacht te besteden aan dit soort specialisaties’.
Daarvoor zet René zich dan ook in: leerlingen moeten in de gelegenheid gesteld worden meer te proeven van de mogelijkheden die de branche biedt. Hiervoor worden de nodige overleggen gevoerd, onder andere met het SOMA College.
 
Ontwikkeling geluidsschermen
Niet alleen bij de kraan is er sprake van maatwerk, ook bij de keuze van geluidsschermen geldt dit. Schermen zijn er in alle soorten, maten en materialen en worden specifiek gemaakt om aan de normen van de Wet geluidhinder te voldoen.
‘Aan elk project ligt een akoestisch rapport ten grondslag als basis voor het ontwerp. Het ontwerp wordt afgestemd met de omgeving en de architect. Vanaf de tekentafel tot en met de uitvoering ben ik betrokken’, aldus Walter. ‘Bij dit project is er gekozen voor eenzijdig geluid absorberende schermen. Zoals gezegd heb ik alle facetten van de wegenbouw doorlopen, dat is zeker een meerwaarde als je kennis hebt van meerdere disciplines. Op dit moment verdeel ik mijn werk 50-50 tussen ontwerp en projectleiding.’

Geluidsschermen wekken energie op

 
Heijmans is volop bezig met nieuwe ontwikkelingen, waarbij schermen straks ook een nevenfunctie krijgen als opwekker van zonne-energie.
 
Heijmans: ‘Proef met energie uit geluidsschermen geslaagd’
De test met een nieuw soort geluidsschermen die meer zonlicht moeten omzetten in energie is geslaagd. Dat zegt projectleider Stijn Verkuilen van Heijmans uit Rosmalen na een test van één jaar, samen met onder meer de TU Eindhoven. Vorig jaar juni zijn doorzichtige geluidsschermen met zonnecellen geplaatst aan de westelijke randweg van Den Bosch, bij het transferium Vlijmenseweg en bij het Jeroen Bosch Ziekenhuis.
De test wijst uit dat het opwekken van zonne-energie met schermen langs spoor- en snelwegen kansrijk is en dat het op grote schaal kan worden toegepast. Tijdens de test zijn verschillende technologieën met zonnecellen gebruikt en zijn de schermen getest onder verschillende posities ten opzichte van de zon. De schermen zijn ook getest op vandalisme en graffiti-bestendigheid.
 
Bron: AD, 28-06-2016.
 

Pakket van eisen bij aanschaf kraan

 
Algemene eisen

• In beperkte ruimte kunnen werken met machine die inzetbaar is als hijskraan met lier en als graafmachine met tiltrotator.
• Hijslast 1.500/2.000 kg (is 1.500 kg geworden).
• Vlucht 3,5 tot 14 meter (is 4,4 meter geworden).
• Hijshoogte 14 meter.
• Veilige machine; functie tiltrotator (vergrendeling), stabiliteit en zichtbaarheid.
• Ergonomie machinist.
• Lier om nauwkeurig rechtstandig te kunnen hijsen.
• Hydraulisch uitschuifbare hijsjib.
• Gebruiken als mobiele graafmachine met Encon tiltrotator (10ton/m1-sleutel beheer), functies tiltrotator moeten behouden blijven.
• Gebruiken als hijskraan met lange jib om werkhoogte te vergroten en lier om rechtstandig te kunnen hijsen (t.o.v. alleen jib).
• Het kunnen lossen van pallets in een smal werkvak vanaf de achterzijde van een vrachtwagen.
• Extra knikarm in giek (geen mono-blok).

 
Eisen en specificaties lastmomentbeveiliging

• LMB Nijhuis, Helics 13000 volgens NEN-13.000. Speciaal ontwikkeld voor graafmachines die ingezet worden als hijskraan, 8 à 9 programma’s.
• Software i.v.m. penvergrendeling rotator-functie en vergrendeling tilt-functies.
• Lastvluchttabel en diverse programma’s; gestempeld, ongestempeld, vaste haak, korte jib en traploos uitschuifbare lange jib met lier, pallet bord 2x.
• Uitlezen gewicht en hoogte.
• Lastcompensator / dansonderdrukking niet actief bij hijsprogramma.
• Schakeling 10 ton/M met sleutelbeheer.

 
Eisen veiligheid en zichtbaarheid

• Camera in hijsmast/jib, zij- en achterkant kraan met monitor in cabine.
• Tiltrotator; mechanische vergrendeling tiltrotatorfuncties (niet kunnen hijsen zonder dat vergrendeling is aangebracht).
• Penvergrendeling voor het snelwisselsysteem.
• Bakcilinder met slangbreuk.
• Gepantserd dakluik.

 
Overige specificaties

• Centrale doorvoer bovenwagen/onderwagen, 12 i.p.v. 6 kanalen.
• Extra hydraulische functie t.b.v. uitschuiven jib.
• Speciale hydraulische snelwissel-koppeling (één handel).
• Kraan automatisch op remstand, ergonomie machinist.
• Componenten in siliconen gegoten bij inzetbaarheid trilblok.
• Extra contragewicht 300kg, om kraan compact te houden.

 
Hulpstukken

• Jib 2 stuks, palletbord 2 stuks, bakken 4 stuks en verdichtingswiel.

Samenwerking met HZC

 
GWW-Totaal werkt sinds 1 januari 2016 samen met Vakvereniging Het Zwarte Corps (HZC). Deze vakvereniging behartigt de belangen van machinegebonden personeel en ZZP’ers in de Grond-, Water- en Wegenbouw, Loonwerk, Bouw, Rail Infra, Verticaal- en Horizontaal Transport en Funderingen. Door de samenwerking is GWW-Totaal beter in staat om ook machinegebonden personeel van informatie te voorzien. Leden van HZC ontvangen maandelijks het vakblad De Machinist met nieuws over hun vakgebied en persoonlijke situatie; berichtgeving over cao’s, rechten, wetten, plichten, opleidingen, veiligheid, nieuwe producten en vele andere zaken voor de dagelijkse praktijk. GWW-Totaal zal in iedere uitgave een praktijkartikel uit De Machinist publiceren. In deze uitgave het artikel ‘Zo vader, zo zoon’, uit De Machinist nummer 1, 2016.
 
Vakvereniging Het Zwarte Corps
Graaf Rupertlaan 2
3434 RJ Nieuwegein
Postbus 2060
3430 CH Nieuwegein
 
Tel. (030) 600 60 70
E-mail: info@hzc.nl
Website: www.hzc.nl

U vindt HZC ook op InfraPro. Standnr. 253.