Proefsluiting waterkering Spakenbrug geslaagd

De generale repetitie op 10 april van de langste zelfsluitende waterkering ter wereld in het historische centrum van Spakenburg is geslaagd. Als het waterpeil stijgt in de havens van Spakenburg dan is het achterland tot aan Amersfoort vanaf nu beschermd tegen extreem hoogwater in de Randmeren.
 
Het was de eerste keer dat de 300 meter lange kering uit de grond omhoog kwam onder toeziend oog van inwoners en andere geïnteresseerden. Tanja Klip-Martin, dijkgraaf Waterschap Vallei en Veluwe: ‘Het is een indrukwekkend gezicht als hij uit de grond omhoog komt. Het is een zeer nieuwe en innovatieve oplossing voor Nederland en het wordt hier voor het eerst toegepast bij een primaire waterkering. We lopen hiermee voorop. Het is een voorbeeld voor andere historische binnensteden in Nederland die tegen hoog water beschermd moeten worden.’
 
Historisch centrum
Het achterland is beschermd tegen hoogwater en tegelijkertijd behoudt het centrum van Spakenburg zijn historisch aanzicht, de havens blijven volledig intact. ‘Dat was één van de eisen die we gesteld hebben in de marktuitvraag. We pasten een nieuwe manier van aanbesteden toe: we stelden een vraag aan de markt waar normaliter een opdracht neergelegd wordt. Een succesvolle manier, zo is gebleken’, aldus Klip-Martin. Met de gemeente Bunschoten-Spakenburg is intensief samengewerkt en zodoende kon de uitvoering worden afgestemd op de wensen van de winkeliers en recreatieondernemers in Spakenburg. Als resultaat hiervan is uitsluitend buiten het toeristenseizoen gewerkt.
De bouwcombinatie Van Heteren – Jansen Venneboer kregen de opdracht gegund en zij ontwierpen de waterkering. Zij maakten hiervoor gebruik van een Nederlandse vinding van de Kampenaar Johann van den Noort, die in 1995 tijdens het hoge water op de grote rivieren een opdrijvende waterkering ontwierp. Na jaren van doorontwikkeling kan de vinding nu ook gebruikt worden in een primaire waterkering. Primaire waterkeringen vormen in Nederland een bescherming tegen het water in grote rivieren, meren en de zee en krijgen daarom de hoogste normen mee. In Spakenburg moet de kering een waterstand aankunnen die optreedt bij een noordwesterstorm van windkracht 11. Voordat de kering als primaire waterkering kon worden gebruikt, is daarom uitgebreid getest of hij aan deze hoge normen voldoet.
 
De waterkering
De waterkering drijft op als het waterpeil in de havens stijgt. Dit water stroomt in een stalen bak waarin de kering ligt verzonken. De kering bestaat uit een lichtgewicht kunststof materiaal (kevlar), met een stalen bovenzijde. Het instromende water drukt de kering omhoog. De kering ligt verzonken in de bestrating rondom de historische botterhaven (Turfwal, circa 60 meter en Oude Schans, circa 80 meter). Langs de nieuwe haven (Kerkemaat) is de kademuur met 60 cm opgemetseld en daarin ligt de kering (circa 160 meter). Het plantsoen aan de zuidzijde van de nieuwe haven (Weikamp) werd opnieuw ingericht zodat het zijn waterkerende functie kan vervullen. Er is een nieuwe damwand aangebracht, daarvoor zijn prefab muren bevestigd. In de groenstrook bij de parkeerplaats, ligt een muur die dezelfde hoogte heeft als de opgedreven kering aan de Kerkemaat.
 
Hoogwaterbeschermingsprogramma
De kering maakt onderdeel uit van een groter plan, namelijk het dijkverbeteringsproject langs de Zuidelijke Randmeren en de Eem in het kader van het landelijke Hoogwaterbeschermingsprogramma (HWBP). De waterschappen en Rijkswaterstaat werken daarin samen aan een waterveilig Nederland. De dijkverbetering langs de Zuidelijke Randmeren en de Eem is naar verwachting dit najaar afgerond. Meer informatie is te vinden op: www.hoogwaterbeschermingsprogramma.nl.
 
Bron: Rijkswaterstaat.