Hout dat standhoudt

Geen enkele dag in het 104-jarige bestaan van Koninklijke Burgers’ Zoo is het dierenpark gesloten geweest voor onderhoud aan een verblijf. “Bij de nieuwe Mangrove die in juli dit jaar voor het publiek is geopend, is bewust gekozen voor Accoya hout waar we vijftig jaar geen omkijken meer naar hoeven te hebben”, benadrukt ing. Frank Simon, manager techniek van Burgers’ Zoo.
 
“Uiteraard plegen wij regelmatig onderhoud binnen het dierenpark, maar juist door voorafgaand aan de bouw van een object zoveel mogelijk onderhoudsarme materialen te kiezen, voorkomen wij dat na pakweg tien jaar een verblijf voor een onderhoudsperiode dicht moet omdat bijvoorbeeld al het hout moet worden vervangen”, aldus Frank Simon.
Bij investeringen kijken naar de total cost of ownership. Dat is volgens Frank Simon, manager techniek van Burgers’ Zoo, al vier generaties hét uitgangspunt bij investeringen in het familiebedrijf. “Als we iets doen, willen wij het goed doen. Voor nu én voor later. Daarom investeren wij liever extra in duurzame materialen – zowel duurzaam in de zin van milieuvriendelijk als in levensduur – dan dat wij bijvoorbeeld alleen voor de prijs zouden gaan en goedkope houten onderdelen om de haverklap zouden moeten vervangen. Hout wordt hier in de meest kritische omstandigheden toegepast, onder andere onder hoge temperatuur en in een vochtige omgeving. Dan wil je hout dat lang standhoudt.”
 
Levensduur 50 jaar
De Mangrove is binnen de concernfilosofie ontworpen en gebouwd met een levensduur van minimaal vijftig jaar. Frank Simon: “Zo’n levensduur heeft niet alleen invloed op de keuze van hout, maar ook op zaken als pompen, leidingwerk, beton etc. We willen geen geïmpregneerd hout; geen chemische stoffen in zo’n dierenverblijf met bezoekers. En tropisch hardhout heeft het ook moeilijk in deze omstandigheden of is te duur. Ik kende de veredelde houtsoort Accoya al uit mijn vorige werkkring in de bouw en heb het sinds mijn werkkring bij Burgers’ Zoo nauwlettend gevolgd. Zo ben ik op een open dag van de producent ACCSYS Group geweest.” Een aantal jaar geleden kwam de vraag van de producent of Accoya in de tropische omstandigheden van Burgers’ Bush mocht worden uitgetest. De onderzoekers zagen dat de beuken en grenen referentiestaken behoorlijk snel werden aangetast. Na één jaar was de aanwezigheid van witrot schimmels zichtbaar op het beuken- en grenenhout. Hele delen zijn inmiddels weggerot, terwijl Accoya nog ongeschonden is. Simon: “Dit soort testen in eigen huis gaven niet alleen bij mij maar ook bij mijn collega’s veel vertrouwen dat wij deze houtsoort voor onze veeleisende projecten konden inzetten.”
 
Constructief en decoratief
Bij het begin van de testen kreeg Burgers’ Zoo de beschikking over een partij Accoya voor een pilotachtige toepassing. “We moeten die houtvoorraad nog inzetten voor een nieuwe klimstructuur in het apenverblijf. Dit hout kan tegen een stootje, ook van urine en poep van de apen, en is veilig om aan te knagen. In de tussentijd is vorig jaar in de souvenirwinkel Accoya toegepast, voor kozijnen en buitengevelbekleding. Dat ziet er zeer fraai uit. Met de ontwikkeling van de Mangrove kwam de grootste toepassing van dit houttype in zicht. Alle houten onderdelen zijn in Accoya uitgevoerd. Onder andere de steigers, huisjes, schuren, veranda en vlinderpoppen-kast. Ondanks het feit dat nabehandeling van Accoya niet nodig is uit oogpunt van conservering, is alles geschilderd. Puur decoratief vanwege de uitstraling om het mangrovebos na te bootsen. De bezoekers wanen zich in het Zuid-Amerikaanse Belize met de rijke tropische natuur en de pastelkleurige bouwsels.”
De ervaringen strekken zich nog niet uit tot die vijftig jaar levensduur, maar de testen en gebruik bij souvenirwinkel en afgegeven levensduurgaranties zorgen voor veel geruststelling bij directie van Burgers’ Zoo. Frank Simon: “Daarbij komt dat wij graag zaken doen in de regio Arnhem, vanwege de binding met de regio maar ook omdat dit qua duurzaamheid goed uitpakt met transport en dergelijke. Dan is het prettig dat de fabriek hier in Arnhem staat.”
 
Enthousiast
Aan de hand van schetsen en foto’s van de eigen ontwerper van Burgers’ Zoo, die het natuurreservaat in Belize heeft bezocht, is het mangrovebos getrouw nagemaakt. “We hebben eigen timmerlieden in dienst, maar elke keer weer is het een behoorlijke opgave om de natuur in volle expressie na te bootsen. Normaal is al het timmerwerk haaks, hier moeten ze het tegenovergestelde realiseren en het hout zo ‘losjes’ mogelijk verwerken. Het is prima gelukt, waarbij de begroeiing nog moet verwilderen. We zijn heel blij met het resultaat en zien hoe enthousiast de bezoekers zijn. We hebben altijd plannen voor nieuwe attracties/verblijven, maar daar gaan normaliter een paar jaren overheen voordat er weer zo’n groot nieuw verblijf bijkomt. De kans is groot is dat Accoya dan weer aan bod komt, gelet op de ervaringen tot nu toe.”
 
 

Dubbel en dwars terugverdienen

Willem-Jan Bluyssen van ACCSYS Group, leverancier van Accoya® hout en ontwikkelaar van Medite Tricoya® Extreme plaatmateriaal, spreekt van een logische toepassing van Accoya in de mangrove. “Zelfs hardhout in duurzaamheidsklasse 1 heeft het moeilijk in zulke tropische omstandigheden. Accoya® hout is een belangrijke ontwikkeling in de hout-technologie die een consistente aanvoer van duurzaam maatvast en betrouwbaar hout mogelijk maakt. We geven ook voor deze toepassing een garantie van 50 jaar bovengronds. Vandaar dat met Accoya de investering dubbel en dwars is terug te verdienen als je kijkt naar lange levensduur met minimaal onderhoud. En met zo’n bijzondere locatie als Burgers’ Zoo tonen wij de Nederlandse bouw ook een zeer overtuigend referentieproject.”
 

Mangrove: van frivole vlinder tot logge zeekoe

Onder een 16 meter hoge koepel in Burgers’ Zoo bevindt zich 3000 m2 Mangrove, bestaande uit een vlinderpark, een bassin voor zeekoeien en een veranda met krabben en kwallen. Voor deze tropische dieren is de temperatuur in de Mangrove constant 26 graden Celsius, met een luchtvochtigheid van 90 procent. In totaal is er meer dan 12 kuub Accoya toegepast in en rondom de Mangrove. Aannemingsbedrijf Th. Nienhaus B.V. leverde het hout: 400 planken Accoya van 25 mm dikte, verschillend van 100 mm tot 200 mm breed. De verbindingen zijn allemaal met RVS A4 kwaliteit, zodat er met de extreme luchtvochtigheid geen roest optreedt.

 
Accsys Group, www.accoya.com