Economische gebruikswaarde natuur in tien jaar helft gegroeid
De economische waarde van ecosysteemdiensten is tussen 2013 en 2022 met 50 procent gestegen naar ruim 15 miljard euro. Ecosysteemdiensten zijn diensten die de natuur ons levert, zoals de productie van hout of voedsel, verkoeling in de stad of een plek in een groene omgeving om te ontspannen. Dat blijkt uit de laatste cijfers van de Natuurlijk kapitaalrekeningen die het CBS heeft ontwikkeld in samenwerking met Wageningen University & Research (WUR).
Foto: Frank de Groot.
Onze natuurlijke leefomgeving draagt bij aan onze economie en ons welzijn. Sociaaleconomische gebruikswaarden van ecosysteemdiensten laten zien hoe de samenleving gebruik maakt van de natuur en welke baten dat oplevert. Ze zeggen echter niets over de toestand van ecosystemen of over de duurzaamheid van het huidige gebruik van de natuur. Vooral de waarde van culturele ecosysteemdiensten, zoals toerisme en recreatie in de natuur, steeg. De baten van ecosysteemdiensten zijn ook veel hoger dan de uitgaven voor natuurbeheer.
De Natuurlijk kapitaalrekeningen bevatten naast informatie over de bijdrage van ecosysteemdiensten aan onze welzijn en economie, gegevens over de huidige fysieke staat van ecosystemen.
Waarde culturele ecosysteemdiensten
De waarde van culturele ecosysteemdiensten was in 2022 ruim 60 procent hoger dan in 2013. Ook de waarden van producerende en regulerende ecosysteemdiensten stegen, maar minder sterk. Producerende ecosysteemdiensten leveren een bijdrage aan de voedselvoorziening of houtvoorziening. Regulerende ecosysteemdiensten dragen onder andere bij aan het vastleggen van koolstof in bomen en planten, bestuiving door insecten en kustbescherming door de duinen.
Een belangrijk deel van de toename (+38 procent) kwam door een stijging van de prijzen voor ecosysteemdiensten, bijvoorbeeld hogere uitgaven per recreatieactiviteit in de natuur of de gestegen pachtprijzen voor landbouwgrond. Ook was er een grotere vraag naar ecosysteemdiensten (+12 procent), bijvoorbeeld door recreatie of wonen in een groene omgeving.
Bossen: hoogste gebruikswaarde
Bossen leveren met 4,7 miljard euro de hoogste waarde aan ecosysteemdiensten, door voordelen als natuurrecreatie, natuurtoerisme en koolstofopslag. Ook is de omvang van bossen groter dan die van andere ecosysteemtypen. Grasland draagt voor 3,0 miljard euro bij en akker- en tuinbouwgebieden en duinen en kustgebieden leveren elk 1,6 miljard euro. Duinen en kustgebieden dragen weliswaar veel bij aan natuurrecreatie en kustbescherming, maar doordat het in verhouding om kleine gebieden gaat, is de totale waarde lager. Stedelijk groen, zoals parken en plantsoenen, biedt ook recreatiemogelijkheden, een groene woonomgeving en verkoeling tijdens warme perioden. Dit levert met 1,1 miljard euro in verhouding een hoge bijdrage, ondanks een kleinere omvang.
Baten hoger dan uitgaven
In 2022 werd 1,6 miljard euro uitgegeven aan natuurbeheer. Dit zijn kosten voor beheer en onderhoud van natuurgebieden door de overheid en particuliere organisaties zoals Natuurmonumenten, de aankoop van grond om nieuwe natuurgebieden in te richten en uitgaven van boeren voor het behoud van de biodiversiteit op hun land. De baten van ecosysteemdiensten, geleverd door (half)natuurlijke ecosystemen, waren echter op dat moment meer dan zes keer zo groot (10,1 miljard euro).
