Stikstof-uitspraak treft vooral wegenbouw
De bouwsector wordt in de komende vijf jaar hard getroffen door de stikstof-uitspraak van de Raad van State op eind mei 2019. ABN AMRO verwacht dat de bouw hierdoor 14 miljard euro omzet misloopt. Vooral de wegenbouw krijgt de rekening gepresenteerd. Zo komt ruim 9 miljard euro aan wegenbouwprojecten op losse schroeven te staan.
Foto: Eurorail BV.
Naast grote wegenprojecten staan andere infrastructurele projecten, zoals projecten aan het spoor, hoofdvaarwaterwegen en luchthavens, op de tocht. Gemeenten en provinciale projecten en projecten van waterschappen worden eveneens geraakt. Hiermee zijn volgens ABN AMRO honderden miljoenen euro’s gemoeid.
ADC-toets
Wat betreft wegenbouw gaat het onder meer om de uitbreiding van de A27 en A12 bij Utrecht en de A15 en A12 bij Arnhem. Voor alle bouwprojecten die stikstof uitstoten, moet sinds de uitspraak aangetoond worden dat die geen effect hebben op ruim 118 natuurgebieden die last hebben van te veel stikstof. Als dat effect er wel is, moet de zogeheten ADC-toets doorlopen worden. ADC staat voor Alternatief, Dwingend en Compensatie.
Eerst moet er een alternatief voor het project gevonden worden. Is dat er niet, dan wordt bekeken of er een dwingend algemeen belang is om het project door te laten gaan. Als er zo’n belang is, dan moeten er maatregelen genomen worden om de stikstofuitstoot te compenseren.
Vertragingen voor woningbouw
Naast de infrastructuur wordt de woning- en utiliteitsbouw hard geraakt. De Raad van State heeft al uitspraak gedaan over een aantal bestemmingsplannen voor nieuwe woningen en gebouwen en deze allemaal nietig verklaard. De woningbouwproductie haperde al door hoge bouwkosten en tekort aan personeel. De uitspraak van de Raad van State kan er volgens ABN AMRO voor zorgen dat de woningbouw tot stilstand komt. Hierdoor wordt het doel van de Rijksoverheid om 75.000 nieuwe woningen per jaar te bouwen, niet gehaald. ABN AMRO verwacht dat de woningbouw minimaal 1 miljard euro per jaar aan omzet zal mislopen. Vooral woningbouwprojecten in regio’s met een woningoverschot zullen moeilijk doorgang vinden.
ADC-toets kan uitweg bieden voor wegenbouw
Er zijn volgens ABN AMRO wel mogelijkheden om de gevolgen van de stikstof-uitspraak te beperken. Zo kan tijdens de bouw worden gezorgd dat de stikstofuitstoot wordt verlaagd, bijvoorbeeld door de inzet van elektrische werkbouwtuigen. “Hoewel de markt nog te klein is om emissieloos te bouwen, is het Stikstofbesluit onbedoeld een stimulans om de sector versneld te verduurzamen”, zegt Madeline Buijs, Sector Econoom Bouw en Vastgoed van ABN AMRO. “Het gebruik van wegen zorgt voor de meeste uitstoot. We denken dat hier de ADC-toets het laatste redmiddel is. Als kan worden aangetoond dat er geen alternatieve oplossingen zijn, er een dwingende reden van openbaar belang is en compensatiemaatregelen worden genomen, kan de bouw mogelijk doorgang vinden. Voor de woningbouw is dit veel lastiger, vooral omdat het moeilijk is een nieuwbouwproject aan te merken als project van dwingend openbaar belang.”
