Hergebruik van verouderd asfalt mogelijk
De Provincie Friesland richt zich op duurzaamheid en circulariteit, ook voor haar infrastructuur. Een belangrijk project in dit kader is de verdubbeling van de provinciale weg N381 tussen Donkerbroek en Oosterwolde. Het werk is gegund aan bouwbedrijf Heijmans op basis van zijn duurzame aanpak en circulaire ZOAB-asfaltmengsels. Cargill’s Anova™ Rejuvenator speelt als ‘verjonger’ van het te recyclen ZOAB een sleutelrol bij het verwezenlijken van deze ambities.
Beeld: © Heijmans N.V.
De N381 moet het jongste paradepaardje worden in de circulaire wegenbouw; van de opdrachtgever en aannemer/bouwer. In lijn met de duurzaamheiddoelstellingen van de provincie is circulaire uitvoering het leidende uitgangspunt. “Heel stimulerend, gezien onze eigen duurzame ambities bij Heijmans. Wij worden gelukkig, als onze opdrachtgevers herkennen dat wij de mensen, de kennis en de techniek hebben om samen hun plannen waar te kunnen maken”, zegt Gerbert van Bochove, innovatiemanager bij Heijmans Infra.
De oude ZOAB-deklagen van de wegconstructie van dit deel van de N381 worden gerecycled en verwerkt in een circulaire tweelaags ZOAB. Maximale circulariteit vereist hergebruik van de oude ZOAB-lagen. “Het recyclen van oud asfalt is minder eenvoudig dan het lijkt. Het bitumen van ZOAB- freesmateriaal is verder geoxideerd en verouderd dan dat van SMA-freesmateriaal, waardoor het zijn noodzakelijk flexibele eigenschappen in het asfalt heeft verloren. Hierdoor is het niet zonder meer geschikt voor de productie van asfalt dat voldoet aan de benodigde technische specificaties en de gewenste levensduur”, aldus Van Bochove.
Biobased verjongingsmiddel
Een cruciale rol is weggelegd voor Anova™ Rejuvenator, het biobased ‘verjongingsmiddel’ van Cargill. Die brengt de balans terug in de chemische samenstelling van verouderde bitumen: fracties die tijdens het verouderingsproces verloren zijn gegaan, worden weer aangevuld. Jan Struik, business development manager bij Cargill: “Heijmans heeft een bijzondere techniek ontwikkeld die bitumen de noodzakelijke eigenschappen teruggeeft om er nieuw ZOAB mee te maken. Heijmans deed veel onderzoek naar de werking en functionaliteit van verjongingsmiddelen en de aanbieders ervan. Onze Rejuvenator bleek zeer geschikt voor dit doel en daarmee het mogelijk maken van circulaire wegenbouw. Behalve de technische functionaliteit hebben in de afweging betrouwbaarheid en leverzekerheid van de leverancier, kosten per ton asfalt en het duurzaamheidprofiel een belangrijke rol gehad.”
Oogsten oude toplaag
Op de N381 lag een oude tweelaags ZOAB. Deze laag wordt nu hergebruikt in de door Heijmans ontwikkelde en door Rijkswaterstaat gevalideerde en vrijgeven ‘circulaire ZOAB-mengsels’ voor de nieuwe toplaag.
De N381 bracht ook een onverwachte uitdaging. Om de hergebruikmogelijkheden van het oude ZOAB met de techniek van Heijmans maximaal te kunnen benutten, bleek er een tekort aan materiaal. Door een minder optimale aanleg van de bestaande tweelaags ZOAB was het scheidingvlak tussen de twee ZOAB-lagen zodanig in hoogte verlopend, dat de oude toplaag slecht gedeeltelijk kon worden ‘geoogst’.
“De oplossing was in de maak. Wij waren al bezig met een volgende stap in de circulariteitsopgave; het zogeheten ’upcyclen’ van asfaltmengsels. Hierbij wordt freesmateriaal van een gewone ZOAB-laag opgewerkt tot het kwaliteitsniveau van de hoogwaardige toplaag van tweelaags ZOAB”, aldus Gerbert van Bochove. “Deze techniek zit nog in het validatieproces van Rijkswaterstaat. De resultaten zijn echter zo goed, dat de provincie Friesland het voor dit project heeft goedgekeurd.”
De provincie is hierbij uiteraard niet over één nacht ijs gegaan. Deskundigen van de provincie hebben, na uitvoerige studie van actuele onderzoeksrapporten, groen licht gegeven voor toepassing van deze nieuwe techniek. Deze nieuwe benadering staat borg voor de maximaal haalbare circulariteit voor dit project. Op het gebied van circulair ZOAB legt Heijmans in Friesland het paradepaardje aan: een tweelaags ZOAB waarvan in de onderlaag 60% hergebruikt asfalt is verwerkt en een toplaag met 40% geupcycled ZOAB.
Verhogen hergebruik
Heijmans streeft ernaar het hergebruikpercentage van oud ZOAB in nieuwe, circulaire ZOAB-mengsels verder te verhogen. “Inmiddels hebben we veel ervaring op kunnen doen met Cargill’s Anova™ Rejuvenator, vooral bij het op de gewenste specificatie brengen van het bitumen. We hebben meerdere ZOAB- en SMA-mengsels al in grote volumes verwerkt. De samenstelling varieert en bestaat voor 30 tot meer dan 60% uit oud asfalt dat op specificatie is gebracht. We maken steeds meer werken met circulair asfalt met hoge percentages hergebruik. De A1 tussen Apeldoorn en knooppunt Azelo is hiervan een aansprekend voorbeeld”, zegt Van Bochove.
Al in 2023 wil Heijmans op alle projecten 100% circulair asfalt kunnen verwerken. De Cargill Anova- technologie speelt hierbij een belangrijke rol. Jan Struik is stellig: “Cargill is graag de trotse partner van Heijmans bij het verwezenlijken van deze circulaire ambities.”
