“Je moet elkaar wat gunnen”
Nat ontgraven, het zand van onder het water oplepelen, daarin zijn de mensen van Roel van der Stoel B.V. specialisten. Echt spannend wordt het als directeur Erik van der Stoel begint te vertellen over Hesto, een initiatief waarin hij samenwerkt met collega-aannemer Gebr. van ’t Hek B.V. Ook wil hij graag wat kwijt over de beperkingen die hij ondervindt bij de afschrijving van nog niet zo lang geleden gekocht materieel.
Roel van der Stoel B.V. werkt succesvol samen met funderingsprofessional
Directeur Erik van der Stoel: “Onze diensten omvatten nat ontgraven, onderwater betonwerk, transport en materieel, bouwplaatsinrichting, gww-werken, bodemsaneringen en sloopwerken.”
Tekst: Arie Grevers
Beeld: Kees Stuip en Roel van der Stoel BV
Roel van der Stoel B.V. is in 1936 opgericht door de opa van Erik, Jacob van der Stoel. Het bedrijf in Wijdewormer heette toen nog J. van der Stoel en hield zich bezig met het transport van grond. Vanaf 1950 komt daar de verhuur van bulldozers en draglines bij en in de jaren ’60 neemt het bedrijf de eerste grondwerken zelf aan. Aan het eind van dat decennium neemt de vader van Erik, Roel van der Stoel, samen met diens broer het bedrijf over. In 1985 gaat de vader van Erik alleen verder onder zijn eigen naam Roel van der Stoel B.V. Vooral om zich te onderscheiden, want de opa van Erik had negen broers die vrijwel allemaal in het grondverzet zaten. Roel van der Stoel bekte wel goed en Erik heeft het om die reden maar zo gelaten, ook al wordt hij regelmatig aangesproken met Roel.
De natte ontgraving krijgen Roel en Erik in het vizier door een uitbreiding op Schiphol waar deze ontgravingstechniek voor het eerst werd ingezet. Roel was er in het begin niet echt enthousiast over. Hij was gewend aan goed zicht op het werk en bij nat ontgraven zie je niet wat je weghaalt. Maar in overleg met Erik en bedrijfsleider René Brouwer die met het voorstel kwam, is er handen en voeten aan gegeven. Nederland wordt niet groter, maar er komen wel steeds meer mensen en auto’s bij. Dan kun je twee kanten op: de lucht en de grond in, zoals hoogbouw met ondergrondse meerlaagse parkeergarages.
Tien jaar geleden kreeg de samenwerking met de Gebr. Van ’t Hek funderingstechnieken meer vaste vorm. Maar al veel eerder, vanaf begin jaren negentig, trokken de bedrijven voor de gelegenheid wel eens gezamenlijk op. Die lange samenwerkingstraditie werd in 2015 bekroond met de oprichting van HeSto.
HeSto
De specialiteit van Van der Stoel is ontgraven van ondergrondse parkeergarages van één tot drie lagen. Al het graafwerk in en rondom Amsterdam dieper dan twee lagen gebeurt onder water. En daar zijn de mensen voor opgeleid en is het materieel op afgestemd. Eén van de jongste successen in de lange lijst van bijzondere werken is het onderwater graafwerk (15.000 m3 zand) voor het Sluishuis van IJburg in opdracht van de combinatie Besix/Vorm. De uitvraag was: maak een prijs voor ontgraving van de bouwputten en de fundering van dit iconische gebouw dat de toegang tot het eiland IJburg bij Amsterdam markeert. Voor zulke klussen trekt Roel van der Stoel B.V. samen op met funderingsspecialist Gebr. van ’t Hek B.V., een bedrijf dat vijf kilometer van Wijdewormer in Zuidoostbeemster is gevestigd. Zes jaar geleden is er zelfs een aparte v.o.f. voor opgericht: HeSto (Hek/Stoel).
Erik: “Door eerdere samenwerking merkten we van beide kanten dat er een klik was, op directieniveau en ook op de werkvloer. We komen uit dezelfde streek en dan heb je dezelfde mentaliteit. Nog een overeenkomst: wij bestaan 85 jaar en Van ’t Hek 75 jaar. Bij beide bedrijven staat de derde generatie aan het roer. Dat schept toch een band. In de loop der jaren hebben we de samenwerking goed op elkaar kunnen afstemmen. Een voorbeeld: als van ’t Hek rijplaten op de bouwlocatie nodig heeft en wij twee maanden later ook, dan leggen wij alvast de rijplaten en kunnen de mensen van Van ‘t Hek er gebruik van maken. Als dat om driehonderd platen gaat dan heb je de helft minder transportbewegingen dan wanneer ieder z’n eigen rijplaten moet brengen en halen. Tel uit je winst; ook qua CO2-uitstoot.
Het werk uitbesteden aan HeSto resulteert in minder faalkosten, een beter beheersbaar budget en minder discussie achteraf. Maar nog belangrijker: de opdrachtgever heeft één aanspreekpunt voor de inrichting van de bouwput en dat omvat damwanden, funderingspalen, bemaling, grondwerk en koppensnellen. In principe kunnen we dat nog uitbreiden met de kelderbak als we een betonbouwer mee aan boord nemen.”
Gezamenlijk overleg in HeSto-verband heeft bij het Sluishuis geresulteerd in een bijzondere aanpak. Om de damwandkuip is een tweede damwand geplaatst. Dubbele rijen damwanden dus, waartussen een tijdelijke bouwweg en werk- en ketenparkterrein is aangelegd. Een slimme oplossing voor een werk dat geheel in het water is uitgevoerd.
Ruwe diamant
Zo’n intensieve samenwerking met een ander bedrijf was zeker in het begin voor de mensen in de bouwput even wennen. De medewerkers van beide bedrijven waren gericht op de eigen werkzaamheden die ze zo goed mogelijk wilden uitvoeren. Dat was nu even anders. Erik: “Ze moesten leren dat we met beide bedrijven één team zijn dat dezelfde belangen heeft. En dat je ook voor die andere club wat harder loopt als dat nodig is. Een kwestie van geven en nemen. Het is een groeiproces geweest een ruwe diamant die we tot glans hebben weten te brengen door er telkens aan te slijpen en polijsten. Inmiddels begrijpt iedereen wat de samenwerking precies inhoudt. De mensen kennen elkaar en weten wat ze aan elkaar hebben.”
HeSto is een geslaagd samenwerkingsexperiment met potentie voor de toekomst. Een uitzonderlijke prestatie in een branche waarin bedrijven doorgaans niet langer samenwerken dan voor de duur van een project. Uitzonderlijk ook, omdat de bedrijven zo goed bij elkaar lijken te passen. Dat geldt niet alleen voor de mensen in de bouwput en voor de specialiteiten van beide partijen die voor de realisatie van ondergrondse parkeergarages naadloos op elkaar aansluiten. Ook in de voorbereiding klikt het en zijn kennis en kunde complementair. Van ’t Hek beschikt bijvoorbeeld over een afdeling waar juristen complexe contracten kunnen afpellen. Ondanks het verschil in grootte is er sprake van gelijkwaardigheid. De ene keer is het grondwerk leidend in de aanbesteding en een volgende keer het funderingswerk.
Klanten
Klanten van HeSto zijn doorgaans grote bouwkundige aannemers die zich profileren met toonaangevende werken. En ook lijken projectontwikkelaars geïnteresseerd te raken in de specialiteit van de combinatie als ze om wat voor reden dan ook het ondergrondse deel willen afronden om later het bovengrondse deel apart aan te besteden. HeSto is er klaar voor.
Afschrijving machines
Elke ondernemer in de MKB INFRA-achterban doet er alles aan de CO2- en NOx-emissie zoveel mogelijk te beperken. Waar dat mogelijk is zetten ze elektrisch aangedreven materieel in of experimenteren met machines op waterstof. Trede drie op de CO2-ladder is de gewoonste zaak van de wereld en velen staan al op trede vijf. Het groene denken is bij de meeste bedrijven een geïntegreerd onderdeel van het bedrijfsbeleid. Roel van de Stoel B.V. in Wijdewormer is daarop geen uitzondering. En dan is het soms teleurstellend te ervaren dat sommige opdrachtgevende overheden weinig rekening houden met het investeringsbeleid van ondernemers.
In 2015 en 2016 kocht directeur Erik van der Stoel twee zware Hitachi graafmachines (25 en 30 ton), één van de laatste types die uitgerust zijn met een Stage 3B dieselmotor. Daarmee wordt nog altijd voldaan aan de emissiestandaard van de Europese Unie voor Nonroad voertuigen. Het zijn robuuste machines die wat minder storingsgevoelig zijn dan de Stage 4 en 5 diesel-AdBlue-motoren. Bij elkaar een forse investering en dan kies je als mkb’er het liefst voor zekerheid en dus voor machines die zich bewezen hebben. Erik kon ze onmiddellijk inzetten op de vele werken in met name Amsterdam.
Maar in 2018 is er een wisseling van de wacht in de Amsterdamse gemeentehuis. Het nieuwe college scherpt de emissiewaarden aan en stelt aanvullende eisen bovenop de geldende normen. Gevolg: de graafmachines met Stage 3B-motoren zijn niet meer welkom binnen de gemeentegrenzen van de hoofdstad.
Erik van der Stoel: “Ik begrijp heel goed dat we met z’n allen een inspanning moeten leveren in de strijd tegen de klimaatverandering. En dat willen ook wij graag doen. Maar je kunt niet verwachten dat ons soort bedrijven na drie jaren compleet nieuwe machines gaan aanschaffen. Stel ons in de gelegenheid die machines over een periode van tien jaar af te schrijven, gerekend vanaf 2016 toen de laatste 3B-machines geproduceerd werden. Dus tot 2026 toelaten op de bouwlocaties. Ik kan me zelfs nog voorstellen dat de opdrachtgever daaraan de voorwaarde verbindt dat we de extra emissie compenseren.”
Excursies
Erik van der Stoel is een actief lid van Jong MKB INFRA en heeft vele excursies mede georganiseerd. Hij mist deze halfjaarlijkse bijeenkomsten, nu dat door corona al bijna anderhalf jaar niet meer kan. “Ik spreek de collega’s af en toe nog wel eens via het computerscherm. Maar dat is toch anders dan het persoonlijke contact tijdens een excursie. Je steekt wat op en deelt ervaringen en verhalen in een ontspannen sfeer. Je bent er even uit. Ik hoop dat we die informele contacten snel weer kunnen oppakken.”
