Groene oplossingen voor onkruidbestrijding
Onkruid tussen de bestrating: het is voor velen een bron van ergernis. Het bestrijden ervan is een tijdrovend en energieslurpend karwei. Oplossingen zijn er gelukkig ook. Groene oplossingen, die ervoor zorgen dat onkruid geen kans krijgt én tegelijkertijd bijdragen aan meer verkoeling, biodiversiteit en een prettiger straatbeeld.
Tekst: Kim van der Leest en Annemieke Bos i.o.v. VHG
Groene oplossingen vormen een geschikt alternatief voor het gebruik van chemische onkruidbestrijdingsmiddelen. Het gebruik daarvan op verharding en in overig groen is sinds 2016 verboden. Sindsdien wordt op steeds meer plaatsen mechanische én natuurlijke onkruidbestrijding toegepast.
Steen alleen waar nodig
Voor opdrachtgevers lijkt verharding vaak goedkoper en makkelijker te onderhouden dan groen. Dat is een mythe. Stenen moeten duurzaam gereinigd worden van onkruid door borstelen, branden of het gebruik van heet water. Beter is het om de bodem alleen te verharden waar dat echt nodig is. Door overbodige tegels te verwijderen, komt er meer ruimte voor meer biodiversiteit en waterberging. Het is dan wel zaak om de stenen te vervangen door beplanting, want kale bodems zijn gevoelig voor uitdroging en erosie door water en wind. Ook ongewenste planten krijgen er vrij spel.
Bedekte boomspiegels
Een boomspiegel die bedekt is met groen, gaat ongewenste planten tegen en neemt bovendien extra water op. Door te kiezen voor vaste planten in plaats van gras of heesters, is er minder kans op beschadiging van de wortels door werkzaamheden. Er zijn ook kant-en-klare groenblijvende matten met bodembedekkers die geschikt zijn voor plekken onder bomen.
Meer bodem bedekken
Bodembedekkers geven onkruid weinig kans. Hoe groter de potmaat en robuuster de beplanting, hoe sneller de bodem is dichtgegroeid. Meer planten plaatsen per vierkante meter helpt natuurlijk ook. Als het niet anders kan; bedek dan de kale bodem (tijdelijk) met natuurlijke materialen.
Bodembedekkers zoals sedum vragen minimaal onderhoud. Het grote voordeel daarvan is dat er minder vaak (delen van) wegen moeten worden afgezet voor onderhoudswerk.
Vaste planten
Het toepassen van vaste planten is een goede manier om het onderhoud te verminderen. Er is een vaste planten assortiment beschikbaar dat snel dichtgroeit en onkruidgroei onderdrukt. Prairiebeplanting bijvoorbeeld, bestaat uit kleurrijke sterke vaste planten en siergrassen en is zeer geschikt voor zonnige plaatsen. De beplanting wordt in een laag lavasteen geplant. Deze laag is onkruidwerend en houdt water vast.
Gezonde grasvelden
Voor een gezond grasveld is het belangrijk dat de grasplant optimaal en diep wortelt in een gezonde bodem. Daarmee is de grasmat bestand tegen wisselende klimaatomstandigheden en ziekten en plagen. Ook wordt de groei van onkruid beperkt.
Grasvelden voor recreatief gebruik kunnen best ook wat bloeiende beplanting bevatten, zoals klaver. Klaver kan stikstof binden en gaat een samenwerking aan met bodemschimmels die de bodemstructuur verbeteren. Klaver in het gras is dus een natuurlijke groenbemester die ook nog eens goed is voor hommels, bijen en vlinders!
Gewenst of ongewenst?
Er blijft tegenwoordig meer onkruid staan in de bebouwde omgeving. Sommige mensen storen zich hieraan en vinden dit slordig. Anderen zien juist de schoonheid en meerwaarde ervan. Wilde stoepplantjes zijn belangrijk voor verkoeling en als voedselbron voor bestuivers en vogels.
Lange termijn
Langetermijn afspraken voor onderhoud en beheer zijn een win-winsituatie voor opdrachtgever en groenprofessional. De groenprofessional heeft kennis van het sortiment en adviseert over de juiste plant op de juiste plaats. Dat leidt op korte én langere termijn tot betere resultaten: minder onkruid en vervanging en dus ook kostenbesparing.
De Levende Openbare Ruimte: goed voor klimaat, natuur, mens en economie
Al deze informatie en voorbeelden zijn terug te vinden in de VHG-handleiding De Levende Openbare Ruimte. Deze handleiding, met meer dan 500 praktijkvoorbeelden, biedt veel inspiratie om groen in te zetten om de kwaliteit van de openbare ruimte te verbeteren. Handige tips vindt u ook in de VHG Greenpaper ‘Groene oplossingen voor gezonde natuurinclusieve sportaccommodaties’.
Je kunt de handleiding en greenpaper via de zoekfunctie op www.vhg.org vinden. Of zoek via het menu (rechtsboven) bij ‘Hulpmiddelen’.