Infra-ondernemers op de groene koers

Tekst: Arie Grevers
Beeld: MKB INFRA

Je hoeft de reportages op de pagina’s er maar op na te slaan om te ontdekken dat MKB-bedrijven in de achterban van MKB INFRA het groene hart op de juiste plaats dragen. In vrijwel elke uitgave van GWW Totaal is te lezen hoe die bedrijven het groene gedachtegoed omzetten in concreet bedrijfsbeleid. Ze laten zien dat ze vooroplopen als het gaat om inzet van elektrisch materieel, circulair denken, ontwikkeling van schone producten en dat ze zich onderscheiden bij aanbestedingen met een innovatieve en klimaatneutrale concepten. Een kleine greep uit die artikelen:

• Reinten Infra presenteert het duurzaamheidsbeleid ‘Groen is Doen’. Het behelst een integrale aanpak voor de leefomgeving, die circulariteit, biodiversiteit, klimaatadaptie, duurzaamheid en energietransitie omvat. Het bedrijf voegt de daad bij het woord, heeft op deze wijze het eigen gasvrije en duurzame bedrijfspand gebouwd en brengt nadrukkelijk zijn visie onder de aandacht van opdrachtgevers. Eén van de dochters van de onderneming is nauw betrokken bij experimenten om het fossiele bitumen in asfalt te vervangen door biobased lignine.
• Collega Gebroeders Beentjes GWW heeft ook een gasvrij bedrijfsgebouw. Het dak ligt vol met zonnepanelen, waardoor het bedrijf energieleverancier geworden is voor de directe omgeving. Robuuste, doormidden gezaagde, gebruikte taludblokken zijn verwerkt in gevel en binnenwanden en zijn een concreet bewijs van de circulaire inspanningen van het bedrijf. De inzet van elektrisch materieel is voor het bedrijf in Uitgeest, dat onder zogeheten SOK (Samenwerkingsovereenkomst) -contracten veel werk verzet in de binnenstad van Amsterdam, de normaalste zaak van de wereld geworden. Aan de rand van de stad huurt het bedrijf samen met enkele mkb-collega’s een enorm terrein met loods voor overslag van materialen en voor het opladen van het elektrisch materieel, waardoor de transportafstand van het materieel naar de projecten ook nog eens substantieel wordt gereduceerd.
• Om forse CO₂-reductie te realiseren kijkt Vissers Ploegmakers in Oss kritisch naar transportbewegingen. Grond reinigen doe je het best ter plaatse met een mobiele installatie. Verder is het bedrijf gelegen aan een haven die in vrijwel directe verbinding staat met de Maas. Transport over het water blijkt een overweging waard. Met een binnenvaartschip kun je met gemak 300 rijplaten vervoeren. Op een vrachtwagen passen er maar dertig. Tel uit je CO₂-reductiewinst.

Luisteren naar achterban

En zo zijn er vele voorbeelden van initiatieven te geven die tezamen een prachtige staalkaart vormen van de groene slagkracht van mkb-infrabedrijven. Juist doordat deze bedrijven zo dicht op de praktijk acteren en kennis hebben van de voorhanden technische middelen, zijn ze goed in staat om in te schatten wat mogelijk is en wat niet. Opdrachtgevers maken daar dankbaar gebruik van. Met name die opdrachtgevers die serieus aan de slag willen met een duurzame insteek.

MKB INFRA pakt de groene draad op bij de Uitvoeringsagenda Zero-emissie Stadslogistiek, Schoon en Emissieloos Bouwen en bij De Groene Koers. De branchevereniging zorgt ervoor dat de mkb-praktijk ook daar een stem krijgt. Zo bewerk je, dat er geen verplichtingen komen die in de praktijk onhaalbaar zijn.

Pieter Boelhouwer vertegenwoordigt MKB INFRA in De Groene Koers en in het programma SEB (Schoon en Emissieloos Bouwen). Hij legt zijn oor graag en vaak te luister bij de bedrijven in de achterban. “Logisch, want het is mijn opdracht om de geluiden die ik daar opvang zo goed mogelijk naar voren te brengen in die gremia. De Groene Koers is een sectorplatform, een initiatief van MKB INFRA Cumela, BMWT (leveranciers van onder meer infra- en bouwmaterieel), VHG (bedrijven in de groenvoorziening) en Bouwend Nederland. Het Programma SEB komt van de overheid. Onderdeel van het SEB zijn afspraken met overheden, marktpartijen en kennisinstellingen over de samenstelling en uitvoeringstermijnen van de routekaart SEB. Deze afspraken worden vastgelegd in het convenant Schoon en Emissieloos Bouwen.”

Werkbaar voor mkb

Hoe belangrijk is het dat MKB INFRA meepraat in deze overlegstructuren? Pieter: “Heel belangrijk. Ondernemers weten dat er een transitie op stapel staat. Ze weten dat er een moment komt dat ze het werk niet meer uit kunnen voeren met het diesel aangedreven materieel waarmee ze gewend zijn hun werken uit te voeren. Vrijwel elke ondernemer anticipeert op deze ontwikkelingen en investeert in de elektrische bouwmachines die nu al verkrijgbaar zijn. Dat is het kleine materieel.”

Ondanks alle goede groene bedoelingen moet de uitkomst van het overleg over de transitie werkbaar blijven voor de infra-mkb’er.

Hij vervolgt: “Elektrificatie van de grotere werktuigen is een compleet ander verhaal. Die zijn doorgaans nog niet leverbaar. En als ze al wel verkrijgbaar zijn, is de prijs drie tot vier keer zo hoog als de diesel of biodieselvariant. Een gemiddelde mkb’er blaast daarmee zijn balans op, verliest zijn concurrentiepositie en dus zijn kans op werk. Daarom is het voor hem van levensbelang dat er partijen aan tafel zitten die zijn noden kennen en deze aan de onderhandelingstafel inbrengen. MKB INFRA doet dat voor haar achterban. Want ondanks alle groene  bedoelingen moet de uitkomst van het overleg over de transitie werkbaar blijven voor de mkb’er. Als we er niet bij zijn, dan kunnen er zomaar verplichtingen komen waar de mkb’er helemaal niet mee uit de voeten kan.”

Emissievrij op zijn vroegst 2035

Wat zijn dan precies die noden van de MKB INFRA-ondernemer? “Het is sowieso een onzekere tijd vol dilemma’s voor ondernemers. Een voorbeeld. Binnenstedelijke bevoorrading wordt onbetaalbaar als dat helemaal zonder uitstoot moet. Je moet dan het zand met een diesel aangedreven 30-tonner – emmissievrij zijn die zware jongens niet voorhanden – naar de rand van de stad brengen en daar lossen. De lading vervolgens met kleine elektrische voertuigen op de plaats van bestemming brengen. Onze ondernemers willen dat wel doen, als opdrachtgevers bereid zijn voor de extra kosten die zo’n logistieke operatie vergen, op te draaien. Maar daar krimpen de budgetten en de kans dat ze dat zullen doen, is uiterst gering.”

Pieter geeft een ander voorbeeld: “Wie nu een zware machine moet vervangen, is vooral aangewezen op diesel aangedreven machines. Als je die nu bestelt, heb je kans dat je ‘m op zijn vroegst over twee jaar ontvangt. Dan is het 2025. Zo’n machine is zeker tien jaar inzetbaar en over die periode wil je ‘m afgeschreven hebben. En medio jaren ’30 hoop je dan, dat er elektrisch of waterstof aangedreven zwaar materieel verkrijgbaar is. Dus onze inzet aan de groene overlegtafels is een emissieloos bouwtransport en –materieel met ingang van op zijn vroegst 2035. De leveranciers van zwaar materieel vragen zich af of emissieloos materieel in 2030 al wel voldoende voorhanden zal zijn. Maar mocht dat zo zijn, dan zal er altijd een categorie machines blijven – naast het materieel dat nog niet is afgeschreven – die niet geheel kan voldoen aan de emissieloze-eis.”

Huren geen optie

Is huren van materieel een optie? Pieter: “Dan leg je het probleem op het bordje van de verhuurder en daarmee is bovendien het bestaande eigen materieel nog niet in één klap vervangen. Dus daar schiet je onder de streep niks mee op. Bovendien is huren een fremdkörper in het bedrijfsbeleid van de meeste infra-mkb’ers. Zij werken met eigen materieel. Op hun machines staat hun logo en een vaste machinist zit achter het stuur. Deze zorgt ervoor dat hij er goed mee voor de dag komt en dat de termijnen voor de onderhoudsbeurten stipt worden nageleefd; meestal gebeurt dat in de eigen onderhoudsgarage. Het bedrijfsconcept is gericht op de inzet van eigen materieel. De ondernemers die ik spreek, zeggen allemaal dat ze met eigen materieel een kwalitatief beter product maken.”

Routekaart op mkb-koers

De routekaart die nu in overleg met de brancheorganisaties binnen het Programma SEB wordt ontwikkeld, is volgens Pieter voor vele ondernemers de goede manier om de noodzakelijke emissiebeperking te bewerkstelligen. “Ze weten in ieder geval dat de uitkomst niet op de tekentafel van ambtenaren tot stand komt, maar dat de praktijk een stevige vinger in de pap heeft. Ze weten dat de transitie dan op een manier zal verlopen, die past bij het mkb.”

Wie op de hoogte wil blijven van de laatste resultaten van het SEB-overleg, kan daarvoor terecht op www.opwegnaarseb.nl. En www.degroenekoers.nl laat vooral best practices zien. Het sectorplatform is er voor ondernemers die hun steentje bijdragen of willen bijdragen aan een groene toekomst.