Aanbod elektrisch bouwmaterieel flink gegroeid
De vraag naar hybride en volledig elektrische (mobiele) machines groeit in hoog tempo en dat is een goede zaak, vindt ook stichting Natuur & Milieu. In een interessant overzicht getiteld ‘Elektrische mobiele werktuigen in beeld’ wordt het actuele en binnenkort te verwachten aanbod getoond van elektrische en hybride machines, zoals die onder meer in de bouw in gebruik zijn of komen. Er is onderscheid gemaakt in drie groepen: laadschoppen, graafmachines en overslagmachines. Bij elkaar gaat het al om bijna 80 stuks!
Tekst en beeld: Pieter de Mos
Tijdens de in april gehouden materieelvakbeurs Bauma waren volop elektrische machines te zien, sommige werkend, sommige als prototype en soms slechts als belofte. Bij Bobcat en Takeuchi werden daadwerkelijke demonstraties gegeven. Bij JCB werd in juni op het hoofdkwartier in Engeland de eerste elektrische minigraver gepresenteerd en gedemonstreerd.
De reden om over te stappen op andere ‘brandstoffen’ ligt voor de hand: minder vervuiling en gezondheidsklachten door de uitstoot van nare stofjes. Daarvan zijn vele bronnen en bouwmaterieel is er daar eentje van. “Mobiele machines zijn goed voor 8% van de CO2-uitstoot van het verkeer in Nederland, 12% van de NOx en 8% van de fijnstofuitstoot”, zo constateert Natuur & Milieu. Naast het negatieve klimaateffect waarover de afgelopen maanden zoveel te doen is geweest, levert al deze uitstoot dus zowel binnenstedelijk als in het landelijk gebied geluids- en stankoverlast op en, zoals eerder gezegd, forse gezondheidsproblemen. Die kosten ook geld: het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) berekent de maatschappelijke kosten van deze luchtvervuiling op ongeveer één miljard euro per jaar. Niet mis dus en ook een goede reden om andere aandrijfmethoden voor bouwmaterieel in te zetten.
Een goede investering?
De hamvraag bij al dit soort ontwikkelingen is natuurlijk: is het een goede investering? Wie veel in stedelijk gebied werkt zal daar sneller ja tegen zeggen dan een ondernemer die vooral in het buitengebied actief is. Want in stedelijk gebied zijn opdrachtgevers, waaronder gemeenten, steeds vaker op zoek naar duurzame – liefst zero-emissie – machines. Natuur & Milieu geeft bij het overzicht een drietal adviezen aan bedrijven die nog twijfelen over de inzet van elektrische en hybride mobiele werktuigen:
- De aanschafprijs van elektrische machines is aanzienlijk hoger dan de prijs van conventionele dieselmachines. Dit wordt deels gecompenseerd door lagere onderhoudskosten en minder brandstofkosten. Vooral voor kleinere bedrijven vormt de aanschafprijs een probleem. Het benutten van fiscale stimuleringsregelingen, zoals de MIA/VAMIL of het bieden van mogelijkheden voor voorfinanciering, kan een oplossing vormen.
- In de beeldvorming rondom mobiele werktuigen is nog een grote slag te maken. De accuduur zou niet voldoende zijn om een elektrische machine een ‘werkdag’ te laten draaien, zoals gebruikers gewend zijn met een dieselwerktuig. Maar accu’s leveren inmiddels voldoende capaciteit, zeker wanneer een tweede accupakket gebruikt wordt. Daarnaast bestaat het idee dat stille werktuigen niet krachtig genoeg zijn; onterecht bestaat het beeld dat een krachtig apparaat ook veel geluid maakt.
- De laadinfrastructuur vormt ook een belemmering, want bij aanvang van een bouwproject is er vaak nog geen elektriciteit aanwezig voor een aansluitpunt. Er moet daarom een omslag plaatsvinden in de volgorde waarin werkzaamheden op een bouwplaats worden uitgevoerd. En in aanbestedingstrajecten moet de realisatie van krachtstroomaansluitpunten al vroeg in het bouwproces geregeld worden.
Welke merken gaan elektrisch?
In het overzicht van bijna 80 ‘alternatief’ aangedreven machines komen heel wat bekende merken voorbij: van Ahlmann, Caterpillar en Giant tot Weidemann en van Bobcat en Takeuchi tot Volvo en Wacker Neuson bij het grondverzetmaterieel. Bij een substantieel deel van de merken zijn de elektrische of hybride machines nu al leverbaar, al dan niet op basis van ombouw van bestaande machines, zoals het geval is bij Limach. Ook zijn er merken zoals Ahlmann, Caterpillar, Mecalac en Volvo die hebben aangekondigd in (de tweede helft van) 2020 de nodige elektrische machines op de markt te gaan brengen.
Bij de overslagmachines domineren drie merken: Fuchs, Sennebogen en Solmec. Bij ruwweg 95 procent van de opgesomde machines gaat het om 100% CO2-besparing
Verantwoording
De inventarisatie onder leveranciers is door Natuur & Milieu gedaan in opdracht van het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. De gegevens zijn verzameld in samenwerking met branchevereniging BMWT, de belangenbehartiger van leveranciers van bouwmachines, magazijninrichtingen, wegenbouwmachines en transportmaterieel. Het overzicht is als pdf te downloaden op: https://www.natuurenmilieu.nl/themas/kenniscentrum/elektrische-mobiele-werktuigen-in-beeld/.
