Klimaatadaptatie is hot

Tile System X: Deze keramische klinkers kunnen vijf liter water opslaan op een oppervlak van 1 m2. Het vocht wordt langzaam afgegeven aan de bodem, maar bij warm weer verdampt het.

Tijdens het congres ‘Klimaatadaptatie …. hoe dan?’ kwamen talloze sprekers aan het woord en tijdens de borrel werden innovatieve systemen getoond. Het weer wordt immers steeds extremer de komende jaren. Heftige regenbuien worden afgewisseld met lange perioden van droogte. Meteorologen verwachten dat 2018 geen uitzondering was. Ondanks dat vorige zomer veel records sneuvelden; het was de warmste zomer in drie eeuwen met als uitschieter 26 juli toen het kwik in Arcen 38,2 graden bereikte. En in Boskoop viel in september 170 mm regen in acht uur tijd.
“Was dit in Amsterdam gebeurd dan had het daarna ook schades geregend”, zegt Stef Meijs van de Nationale Adaptatie Strategie (NAS). De NAS omvat het hele klimaatadaptatiebeleid en is aanvullend aan het Deltaprogramma. Meijs wil partijen bewust maken van de effecten van klimaatverandering en hen klimaatadaptief laten handelen. “We zijn samen eigenaar van dit probleem. Extreem weer treft ons allemaal en heeft effect op alle sectoren van de landbouw tot de gebouwde omgeving”, zegt hij. “Daarom moeten we ons met elkaar verbinden. Niet alleen met degenen die altijd al in beeld zijn. Als we willen vernieuwen zijn er andersdenkenden nodig die kansen zien en de ruimte krijgen om goede ideeën verder te ontwikkelen.”

Tile System X: Deze keramische klinkers kunnen vijf liter water opslaan op een oppervlak van 1 m2. Het vocht wordt langzaam afgegeven aan de bodem, maar bij warm weer verdampt het.

Proeftuin

Bij de WaterStraat op het terrein van The Green Village krijgen nieuwe ideeën ruimbaan. Het terrein op de campus in Delft is een openlucht laboratorium waar innovaties getest worden en mensen samenkomen. Astrid de Wit, provincie Zuid-Holland: “Er verandert veel door een combinatie van te nat en te droog weer. In verstedelijkt gebied baart dit zorgen. Daarom zoeken we de samenwerking, zodat we het klimaatbeleid kunnen borgen, projecten op elkaar kunnen afstemmen en bewustwording creëren. Ik ben er trots op dat gemeenten, provincies, onderzoeksinstellingen en ondernemers elkaar op deze thema’s kunnen vinden. De WaterStraat is daar een goed voorbeeld van. Hier komen we samen en zien we welke maatregelen we kunnen treffen.”
“In deze proeftuin voor wetenschappers en MKB’ers wordt zien geloven”, vul Marjan Kreijns, VP Delta, aan. “Vooral voor overheden is dat belangrijk, zij willen zekerheden zodat zij innovatieve oplossingen kunnen meenemen in bestekken en aanbestedingen.”

Innovaties

De bevestiging dat klimaatadaptieve systemen werken, kregen de aanwezigen na de workshops. Op het terrein werden de kranen open gezet en vond water via nieuwe wegen haar weg naar opvangputten en infiltratiesystemen. Eén van de innovaties die getoond werd, is van Field Factors. “We moeten anders denken”, zegt Karina Peňa. “Wat we nu doen is regenwater afvoeren terwijl zoetwater enorm belangrijk is. Dit water kunnen we ook opvangen, zuiveren, opslaan en later gebruiken of infiltreren in de bodem.” Vanuit de circulaire gedachte is die manier van bufferen veel waard.
Er waren echter ook jonge ondernemers die oplossingen demonstreerden die in iedere straat toepasbaar zijn. Zoals Tile System X. Als Rob Alards een beker water leeggooit, valt op dat het vocht direct in de steen ‘verdwijnt’. “Deze keramische klinkers kunnen vijf liter water opslaan op een oppervlak van 1 m2. Het vocht wordt langzaam afgegeven aan de bodem, maar bij warm weer verdampt het. Daardoor wordt ook hittestress tegengegaan.” De klinker is wezenlijk anders dan Bufferklinker en Bufferblock. Ook deze worden in Delft getest, maar hebben holle ruimten voor de buffering van het regenwater.

Urban Rainshell is een concept met een ondergrondse regenwaterbuffering en een zuiveringssysteem.

Zuiverende mineralen

Het bedrijf EWB beproeft op de Waterstraat Urban Rainshell. Dit is een concept met een ondergrondse regenwaterbuffering en een zuiveringssysteem. Het tikt bovendien alle circulaire boxen aan. De basis bestaat uit natuurlijke, hernieuwbare en circulaire materialen: schelpen en mineralen. Tijdens piekbuien wordt het water afgekoppeld en gebufferd via kolken en een aanvoerverdeeldrain in een bed van AA Eco Schelpenmix. Dit ‘schelpenbed’ is afgedekt met een funderingslaag zodat het ook zwaar belast kan worden. Vervuild water wordt gezuiverd van zware metalen, minerale oliën en PAK via een afvoerverzameldrain omhuld door AA minerals. Hierna kan het water veilig worden geïnfiltreerd, ook in grondwaterbeschermingsgebieden of waterwingebieden (zoals Natura 2000 gebieden). Of het kan – zoals in de gemeente Goes – gebruikt worden voor de beregening van de lokale hockey- en rugbyvelden.

WaterStraat op het terrein van The Green Village in Delft.

Bouwbesluitvrij

Inmiddels hebben ook ondernemers de weg naar de ‘Bouwbesluitvrije’ hectare in Delft gevonden. Zoals Van Dijk Maasland die hier de Gatenkaasweg – een weg met een lichte fundering – en eXtra – een nieuwe waterkering – op de proef stelt. En dat is ook precies de bedoeling van The Green Village. Onder de vlag van de Green Deals (uitvoering RVO) werd dit stukje Delftse bodem beschikbaar gesteld om innovaties te versnellen. Niet alleen voor ‘waterinnovaties’ is ruimte, ook nieuwe bouwmethoden en energievormen worden hier in een realistische omgeving getest.

Auteur: Katja van Roosmalen