Bomen rooien vraagt vakkennis

Inzet van onder meer mobiele telescoopkranen die tot 32 meter hoogte takken kunnen vastpakken en afzagen.

De geschiedenis van Boomrooierij Weijtmans gaat terug naar de periode 1779 – 1847. In deze periode legde de Udenhouter Jacobus Weijtmans rond 1800 de basis voor het bedrijf. Na te zijn gedeserteerd uit het leger van de Franse bezetter begon hij met een ‘geleend’ legerpaard zijn werkzaamheden in de Brabantse bossen. De volgende generatie, Kiske Weijtmans – bijnaam Kiske de boomrooier – heeft zware tijden gekend, maar is het vak trouw gebleven. Zijn zoon Jan en kleinzoon Kees legden in 1921 de basis voor de huidige onderneming, die tot grootste boomrooierij in Nederland is uitgegroeid.

Veiligheid

“Er gebeuren nog steeds te veel ongevallen in ons vak. Veel opdrachtgevers en bedrijven denken: een boom snoeien of rooien kunnen wij ook wel. Maar daar gaat het dus vaak mis”, constateert Kees Weijtmans. Hij vertelt over een ongeval waarbij een externe partij een gevelde boom wil doorzagen. “De zaag komt vast te zitten, waarna de machinist de zware stam even op denkt te tillen met de grijper. Maar zo’n stam staat onder grote spanning. Als je die verkeerd oppakt komen die spanningen vrij en kan de stam ineens wegschieten. De boomrooier kreeg daarbij met grote kracht een spaan tegen zijn been. De man was hierdoor lange tijd niet in staat te werken.”
Een goede communicatie tussen machinist en boomrooier en vakkennis zijn dan ook van groot belang, benadrukt Weijtmans. “Wij werken niet voor niets met goed opgeleide boomrooiers, negen gecertificeerde tree workers (ETW-ers) en drie tree technicians (ETT-ers). Bovendien hebben onze mensen BHV en VOL-VCA. Tevens organiseren we twaalf toolboxmeetings per jaar. Veiligheid staat bij ons gewoon voorop. We werken zelfs in opdracht van Tennet voor snoeiwerk onder hoogspanningsmasten en in opdracht van Prorail langs spoorlijnen.”
Bijzonder is dat het bedrijf ook zelf zorgt voor de verkeersveiligheid bij werkzaamheden: “Omdat wij frequent in het verkeer langs hoofd- en snelwegen bomen rooien en snoeien hebben we alles in huis om dit soort opdrachten veilig en zonder extra overlast uit te voeren. Onze mensen hebben de opleiding ‘Veilig werken langs de weg’ gevolgd. Onze bussen zijn voorzien van actieramen en bebording. Wij bakenen de werkomgeving af conform art. 46B (CROW) en voorzien die van de juiste bebording. Tevens hebben we eigen gecertificeerde Verkeersregelaars in dienst.”

Gecertificeerde tree worker aan het werk.

Materieel

Voor de uitvoering van de werkzaamheden is een kettingzaag en kraan met grijper uiteraard niet voldoende. Boomrooierij Weijtmans beschikt dan ook over een indrukwekkend wagenpark. “Neusje van de zalm zijn de vier mobiele telescoopkranen die tot 32 meter hoogte takken kunnen vastpakken en afzagen. Eén man kan zo een complete boom, in delen of in zijn geheel en zonder klimmers, veilig en gecontroleerd rooien”, vertelt Weijtmans.
Daarnaast beschikt het bedrijf over drie mobiele kranen, vijftien servicewagens en veertien vrachtwagens voor vervoer van blad, takken en stamhout of voor het verplaatsen van machines. Voor stamhout transport over langere afstanden is een DAF XF Euro-6 bakwagen met aanhanger beschikbaar. Diverse processors en loaders zijn inzetbaar in grotere of afgelegen groengebieden en in bospercelen. Ook zijn mobiele kranen met rups beschikbaar.
De daarvoor geschikte machines kunnen uitgerust worden met onder meer een stobbenfreesmachine, versnipperaar, houtklem of zaagkop. Tevens zijn er (mobiele) units van klein naar groot voor het verwerken van snoeihout, takkenmassa tot houtsnippers. Kortom: voor elke klus, van groot naar klein, is passend materieel beschikbaar.

Meer dan rooien

Weijtmans doet meer dan alleen bomen rooien. Het bedrijf is ook gecertificeerd Iep-verwijderaar van bomen die getroffen zijn door de Iepenziekte. Wanneer deze schimmelziekte wordt geconstateerd is het van groot belang de Iep zo snel mogelijk te verwijderen en verdere besmetting te voorkomen. Ook is controle op Masaria (bij platanen) mogelijk en het laten verwijderen van kastanjes met bloedingsziekte.
“Als wij denken dat rooien niet nodig is, gaan we altijd met de boomeigenaar in gesprek. Geregeld gebeurt het dat de keuze valt op het behoud van bomen. Deze moeten dan uiteraard in goede conditie zijn. Ook daarvoor hebben wij de kennis in huis. Onze Tree Technicians bekijken de standplaats, onderzoeken hoe de wortels groeien en of de boom door snoei te corrigeren is. Maar voor bestrijding van luizen en de eikenprocessierups zijn we ook inzetbaar.”
Ook kan er gekozen worden voor bescherming van bomen tijdens werkzaamheden: “Denk aan het beschermen van de stam met staande planken. Maar dat heeft alleen zin als het wortelpakket van de boom niet wordt beschadigd. Daarnaast kan in bijzondere gevallen worden gekozen voor boomverplaatsing, om een boom vitaal te houden. Het is echt niet zo dat wij alleen maar bomen willen rooien. Wij zijn allemaal natuurliefhebbers.”
Het bedrijf werkt volgens de principes van cradle to cradle en is sinds mei 2014 gecertificeerd voor de CO2 prestatieladder. “We zetten ons in voor het milieuvriendelijk en duurzaam voorbereiden, organiseren en uitvoeren van groen werkzaamheden. Daarbij proberen we ook de kwaliteitswaarde van het gesnoeide en gerooide hout zo hoog mogelijk in te zetten. Bovenaan staat het gebruik in de meubelindustrie of als constructiehout. Als het hout daarvoor niet geschikt is komt spaanplaat in beeld en vervolgens papier. Als die afzet ook niet lukt kun je kiezen voor pellets of tot slot compostering. Het makkelijkst is de versnipperaar, maar dat proberen we altijd te vermijden. We zijn ook aangesloten bij de Stichting Peppelhout, die zich inzet voor behoud van de populier. Veel populieren worden vanuit het bos direct verscheept naar China. Ik transporteer ze liever naar een lokale houtverwerker die er een mooi product van maakt. Dat geeft mij een veel beter gevoel.”

Tekst: ing. Frank de Groot