Infra as a service: de toekomst?
Korte termijn afspraken zijn gangbaar in de GWW-sector. Dit komt omdat contractlooptijden veelal kort zijn; vaak een fractie van de levensduur van assets. Dit belemmert de ontwikkeling van circulaire oplossingen. Om circulair te werken is een lange termijnperspectief en verantwoordelijkheid voor producten en materialen nodig. Een partij moet immers de keuze kunnen maken om nu een materiaal te kiezen dat na de levensduur goed hergebruikt kan worden en de kans krijgen het goed te onderhouden.
Tekst en beeld: Dura Vermeer
De Circulaire Weg onderzoekt of we de barrières weg kunnen nemen door infra as a service (IaaS) aan te bieden: een concept waarin de opdrachtnemer (een deel van de) verantwoordelijkheid overneemt. Deze wordt hierdoor gestimuleerd om lange termijn afwegingen te maken op grond van ontwerp, aanleg, onderhoud en vervanging.
Partnerprogramma
De Circulaire Weg is een partnerprogramma op initiatief van bouwer Dura Vermeer, dat samen met drie gemeenten en drie provincies in verschillende praktijkcasussen – samen met kennispartners en de TU Delft – onderzoekt of IaaS leidt tot meer circulariteit. Ook wordt gekeken welke barrières weggenomen moeten worden. Toepassen van as a service in infra is namelijk niet eenvoudig. Met name de combinatie van de lange levensduur van de assets en de verhouding tussen één klant, de publieke opdrachtgever, en een competitief veld van aanbieders, maken het complex een dienstverleningsovereenkomst voor lange termijn te sluiten. De mogelijkheid om de restlevensduur en restwaarde te bepalen is daarbij zeer belangrijk. Ook is de rolverschuiving tussen opdrachtgever en opdrachtnemer een uitdaging. In de praktijk ondervinden de partijen hoe de samenwerking er in het nieuwe businessmodel uitziet en welke rollen er voor hen zijn.
Ervaringen delen
Door het concept in verschillende pilotprojecten te toetsen, op verschillende assets, van verlichting tot wegen en van brugdekken tot geleiderail, wordt gekeken in welke situatie het van toegevoegde waarde kan zijn voor circulair bouwen. Door ervaringen te delen en samen kennis te ontwikkelen wordt het leereffect versneld. De partners houden de resultaten dus niet voor zichzelf, maar delen deze juist om circulariteit in de sector te stimuleren. Kennispartner Sweco onderzoekt de lessons learned op het gebied van aanbesteding en samenwerking. De TU Delft onderzoekt in welke situaties en onder welke omstandigheden het as a service-model leidt tot hogere circulariteit.
Eerste resultaten
De resultaten van de eerste pilots worden langzaamaan zichtbaar. De pilot met verlichting as a service in Noord-Brabant is inmiddels succesvol afgesloten en opgeschaald. In de eerste fase is 55% energiebesparing gerealiseerd. De levensduur van de armaturen is naar verwachting met 5-10 jaar verlengd en er is een positief effect op biodiversiteit behaald. De Gemeente Amersfoort voert de renovatie van een straat en een fietsbrug as-a-service uit en lijkt in de ontwerpfase tot 50% duurzaamheidswinst op basis van MKI te kunnen behalen. De provincie Noord-Holland gaat circulair hergebruik van geleiderails in de praktijk brengen en samen met de provincie Overijssel is onderzoek gedaan naar de mogelijkheden om een stuk provinciale weg as-a-service te onderhouden. Tot slot kijkt de Gemeente Amsterdam naar de mogelijkheden om een weg te voorzien van een vrijwel 100% gerecyclede asfaltconstructie.
Vervolg
In het eerste kwartaal van 2022 gaan de zes lopende pilots naar verwachting de uitvoering in. Er wordt inmiddels met verschillende opdrachtgevers gesproken over het verder ontwikkelen van het Circulaire Weg-concept op nieuwe (pilot)projecten. Hierbij is het de wens om wederom een partnerprogramma op te zetten met opdrachtgevers, kennisinstituten en gerenommeerde kennispartners, om gezamenlijk het as a servicemodel verder te toetsen binnen de infrastructuur.
Kijk voor meer informatie op www.decirculaireweg.nl.
Circular Award
De Circulaire Weg is dit jaar genomineerd voor een Circular Award in de categorie Business Large. De Circular Awards zijn prijzen voor de meest impactvolle circulaire projecten en organisaties. De organisatie is in handen van Het Versnellingshuis Nederland Circulair! en wordt mogelijk gemaakt door het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. De awards worden uitgereikt in vier categorieën: Business Large, Business Small, Public en Circular Heroes (personen). De winnaars worden bekend gemaakt in de Week van de Circulaire Economie.