Klimaat robuuste en toekomstbestendige leefomgeving
Het klimaat verandert. Buien vallen vaker en worden steeds heviger. Vooral in stedelijke gebieden ontstaan steeds meer uitdagingen met hemelwater. Dit vraagt om een andere aanpak voor het verwerken van hemelwater en het inrichten van onze openbare ruimte, zonder in te boeten op de functie van onze openbare ruimte. Sander Apeldoorn, commercieel technisch adviseur van AquaBASE, constateert dat klimaatadaptatie en verduurzamen steeds hoger op de agenda staan: “Er is steeds meer bewustwording gekomen ten aanzien van het gebruik van circulaire materialen en groen in de openbare ruimte.”
Tekst: Frank de Groot
AquaBASE is onder meer toegepast bij station Zwolle.
“AquaBASE is zes jaar geleden ontstaan uit een bij elkaar gekomen denkgroep. Door samen productkennis en ervaringen te delen is het systeem AquaBASE ontstaan. Dit heeft zich vertaald naar een pilotproject en vanuit daar de formele oprichting van de onderneming AquaBASE, die afgelopen november haar 5-jarige jubileum heeft mogen vieren”, zegt Sander. Sinds de begin jaren is het bedrijf betrokken bij de InfraCampus-IKN in Harderwijk.
“Bijzonder aan AquaBASE is het integraal samenwerken van diverse ondernemingen in ons eigen kernteam, waarin ieder zijn specifieke kennis kan inbrengen. Zo zijn we in staat om in te gaan op waterhuishoudkundige-, constructieve-, verhardings- en grondstof gerelateerde vraagstukken. Daarnaast zien we in de afgelopen vijf jaar ook dat het DNA van de partners perfect aansluit bij het gedachtengoed van AquaBASE. Zo zijn er veel duurzame ontwikkelingen tot stand gekomen. Denk hierbij aan het inzetten van geotextielen die in staat zijn om oliën in afstroomwater te neutraliseren en het toepassen van betonstraatstenen die gemaakt zijn op basis van geopolymeren en niet middels cement. Daarnaast zijn er diverse systeemvullingen ontwikkelt die een secundaire oorsprong hebben en een beoogde toepassing bij einde levensduur. Zo dragen we bij aan een circulair systeem en worden we steeds duurzamer. Dankzij onze eigen engineering zijn we in staat deze systemen te testen en te beoordelen, dat maakt ons uniek in deze markt.”
Hoe werkt het?
Binnen Nederland is er een scala aan verschillende ondergronden. Deze ondergronden hebben invloed op het gedrag van constructie. Sander: “Dit betekent dat nagenoeg iedere locatie anders is en AquaBASE eigenlijk altijd maatwerk is. Samen met de opdrachtgever brengen we verschillende vraagstellingen in kaart. Denk hierbij aan de draagkracht en doorlatendheid van de ondergrond. Welke (verkeers)belasting gaat er straks plaatsvinden? Gaan we infiltreren of willen we het hemelwater hergebruiken? Zijn er eisen ten aanzien van de kwaliteit van het hemelwater? Met het antwoord op deze vragen gaan we kijken welke producten het beste aansluiten bij de wensen van de opdrachtgever om de AquaBASE mee in te richtten.”
Hoe vertaalt zich dit in de praktijk?
Doordat er gebruik wordt gemaakt van maatwerk, zullen er bij het samenstellen van een AquaBASE systeem verschillende keuzes moeten worden gemaakt. De keuzes zijn onder te verdelen in een aantal opties:
Geotextielen en wapeningen
“Als we kijken naar de inzet van geotextielen en wapeningen zijn er voor elke constructie passende producten te selecteren. Zo kan er gekozen worden voor een waterdicht systeem, een systeem waarin water wordt gezuiverd en een toepassing waarbij we enkel grond willen scheiden van de bergende constructie. Een constructie voorzien van een holle ruimte kan echter niet vergeleken worden met een standaard fundatieconstructie. Er zal ingeboet worden op de constructieve waarde. Om dit te compenseren zullen we bij AquaBASE toetsen of de toekomstige verkeersbelasting overeenkomt met de stijfheid die we in de constructie gaan bouwen. Indien dit niet het geval is, zullen we zorgen voor de toepassing van wapening die de constructie kan waarborgen. Zo bouwen we een fundatie voorzien van holle ruimte, met voldoende weerstand tegen deformatie om een verharding op aan te brengen.”
Stabiliserende wapening TenCate Miragrid® en scheidingsvlies.
Circulaire materialen
“Als we kijken naar circulariteit en duurzaamheid hebben we flinke stappen gemaakt binnen onze mogelijkheden. Waar we tot twee jaar terug alleen werkten met natuurlijk gesteente, voornamelijk afkomstig uit de Ardennen, hebben we tegenwoordig met DrainMix en RecyclageMix veel duurzamere oplossingen. Dit betreffen namelijk allemaal secundaire producten die vanuit een laagwaardigere toepassing naar AquaBASE komen. Als deze materialen vrijkomen, kunnen we ze tenminste op een gelijkwaardige toepassing wederom inzetten. Zo past dit perfect in de circulaire economie. Omdat de materialen binnen Nederland worden gewonnen vanuit urban mining, besparen we ook zeer aanzienlijk op vrachtwagenkilometers. Dit past in onze wens om CO2 te reduceren. Met de inzet van deze materialen zijn we als bedrijf echt weer een stuk dichter bij onze missie gekomen. Namelijk; een duurzame bijdrage leveren aan een klimaat robuuste en toekomstbestendige inrichting van de openbare ruimte.”
De stabiele basis van AquaBASE wordt gevormd door de TenCate Accorder®. Dit is een gepatenteerd geotextiel bestaande uit compartimenten van ongeveer 5,5 cm hoog en een parallellogramvormig oppervlak met zijden van ongeveer 7 cm en een vaste bodem. Hierdoor ontstaan per vierkante meter oppervlak tientallen gelijkvormige compartimenten die gevuld kunnen worden met bijvoorbeeld DrainMix.
TenCate Accorder® gevuld met primaire steenslag. Ook is de slagvaste drain te zien en de blauwe Geoclean die olie afvangt en afbreekt.
Op Aquabase kan een scheidingslaag worden aangebracht en bestrating of direct asfalt.
Gebruik van kolken
Grassplittegel bij IISPA in Almelo.
“Een innovatief systeem kan op papier een geweldige oplossing zijn, echter moet het ook aansluiten bij de praktijk”, aldus Sander. “We hebben de ervaring opgedaan met waterpasserende verhardingen, maar lopen tegen de uitdaging aan omtrent beheer en onderhoud. Dit vraagt om aandacht van de beheerder en bepaalt het succes van een project naar de toekomst. Duurzaamheid betekent ook dat er gekeken moet worden naar de huidige mogelijkheden om systemen operationeel te houden. Vandaar dat er vrij snel is overgestapt naar het maken van projecten voorzien van kolken. Door deze te voorzien van een slagvaste drain kan het water aan het pakket worden afgegeven. Door de lengte van de drains is er een groot contactoppervlak. Zo zorgen we voor een goede spreiding van het hemelwater in het pakket en is er een kleinere kans op verstopping.”
Het straatbeeld komt nog steeds overeen met wat de opdrachtgever gewend is en dit past perfect binnen het huidige beleid omtrent beheer en onderhoud. “We zien dat als de kolken twee keer per jaar worden gereinigd er een goed functionerend systeem gebouwd is. Uiteindelijk zal er een onderhoudsmoment aan de drains nodig zijn. Dit kan net zoals met lijngoten en overige drains gedaan worden. De vervuiling van de omgeving bepaalt de intensiteit van deze interval. We zien nu bij systemen die vijf jaar liggen, dat deze nog prima functioneren ten tijde van intensieve neerslag.”
Bekende verharding
Door het werken met kolken maakt het voor een AquaBASE systeem niet meer uit onder welke type verharding het wordt toegepast. Het werken met zowel een traditionele verharding, voorzien van een traditionele straatlaag, komt de gehele constructiesterkte enkel ten goede. Tevens behoort de afwerking van een half-verharding of asfalt tot de mogelijkheden.
“In 2022 zullen we doorgaan met het implementeren van steeds duurzamere opties in het systeem AquaBASE”, geeft Sander aan. “We gaan ons hard maken voor een zo duurzaam mogelijk systeem, dat past binnen het beheer en onderhoud van onze opdrachtgevers. Zo hopen we een significante bijdrage te kunnen leveren aan de uitdagingen waar we voor staan op het gebied van klimaat en duurzaamheid.”
AquaBASE toegepast aan de Vestwijk in Eindhoven.
