Stappen naar een Nederlandse groennorm
Om de vergroening van steden te versnellen is een groennorm nuttig. Op 9 februari 2024 werd een rapport aan demissionair ministers De Jonge (BZK) en Van der Wal-Zeggelink (Natuur en Stikstof) overhandigd waarin een mogelijke groennorm wordt verkend. Een groennorm bepaalt hoeveel groen er moet zijn in een stad en aan welke eisen dat groen moet voldoen. Het rapport, geschreven door Sweco in opdracht van ANWB, Natuur & Milieu, Staatsbosbeheer en Vogelbescherming Nederland, onderzoekt diverse groennormen en biedt inzichten voor een mogelijke Nederlandse groennorm.
In een tijd waarin klimaatverandering en verlies van biodiversiteit steeds meer zichtbaar worden, groeit de urgentie om actie te ondernemen en te vergroenen. Groen in stedelijke gebieden biedt niet alleen een esthetische waarde, maar het is ook essentieel voor het behoud van de biodiversiteit, het verbeteren van de gezondheid van mensen en het aanpassen aan de veranderende klimaatomstandigheden zoals verdroging, wateroverlast en hittestress. Een duidelijke groennorm is dus van groot belang.
Het onderzoek vergeleek tien voorstellen voor normen met criteria. De criteria omvatten de kwaliteit van groen, het versterken van biodiversiteit, het verbeteren van gezondheid, aanpassingsvermogen aan het veranderende klimaat, ambitieniveau, inpasbaarheid, toepasbaarheid, schaalbaarheid, haalbaarheid, concreetheid en eenvoud.
Uit de vergelijking kwamen drie normen naar voren die het beste voldoen aan de vereisten voor een groennorm in Nederland: Groene Stadslandschappen, de vier richtlijnen van Meliefste, en de 3-30-300 regel van Konijnendijk. Deze normen werden vervolgens doorgerekend op de kosten voor aanleg en beheer, waarbij een tijdshorizon van 25 jaar werd gehanteerd.
Groen bovenaan politieke agenda
Het onderzoek maakt duidelijk dat naast de kwantitatieve vastlegging van vergroening ook aandacht voor de kwaliteit van groen essentieel is. De focus ligt vaak op de hoeveelheid groen (75 m2 per woning), terwijl de kwaliteit ervan voor biodiversiteit en recreatie vaak onderbelicht blijft. Ook kost vergroenen serieus geld: er is per jaar ministens 1 miljard euro nodig. Daar staan vele baten tegenover, voor natuur en mensen. Het is het geld zeker waard.
Het vaststellen van een groennorm is een cruciale stap om groen bovenaan de politieke en bestuurlijke agenda te krijgen en om te zorgen voor een toekomstbestendige, klimaatadaptieve en gezonde leefomgeving in alle steden. Het onderzoeksrapport markeert een belangrijke stap naar een groenere toekomst, waarin steden en dorpen worden voorzien van voldoende groen om te kunnen functioneren te midden van de uitdagingen van klimaatverandering, biodiversiteitsverlies en gezondheidsproblemen.
Vijf aanbevelingen
Het onderzoek sluit af met vijf aanbevelingen voor een goede groennorm in Nederland:
- Zorg voor een integrale norm.
- Hou een bandbreedte aan, in plaats van een absoluut cijfer, bij het definiëren van eisen in een groennorm.
- Definieer exact wat er verstaan wordt onder groen in de groennorm.
- Zorg voor een balans tussen een ambitieuze en een haalbare norm.
- Definieer een groennorm op basis van daadwerkelijke aandeel groen per buurt (de situatie in 2021) en onderzoek dit voordat je een groennorm instelt.
Bron: Natuur & Milieu. Via onder meer https://natuurenmilieu.nl kun je het rapport ook downloaden
