Klimaatadaptatie met infiltrerende verharding

Tekst: ing. Frank de Groot
Beeld: Vandersanden

Toepassing Drainflow® in de nieuwbouwwijk Graafschap in Biddinghuizen.

Meer hevige regenval, meer hitte en meer droogte. We hebben de afgelopen zomers vaak gemerkt welke ingrijpende gevolgen de klimaatverandering op onze leefomgeving heeft. In het verleden was het credo om regenwater zo snel mogelijk af te voeren. Die filosofie is inmiddels achterhaald: we moeten proberen het water vast te houden. Te snelle afvoer van regenwater laat de natuurlijke aanvulling van het grondwatersysteem stagneren. Maar tijdens hevige regenbuien moet wateroverlast worden voorkomen, door verantwoorde afvoer. Dit lijkt een ‘contradictio in terminis’, maar Vandersanden ziet waterpasserende bestrating als onderdeel van de totale systeemoplossing. Voor de baksteenfabrikant staat klimaatadaptatie echter niet op zichzelf. Klimaatadaptatie staat in verbinding met andere belangrijke uitdagingen als klimaatmitigatie, de circulaire economie, vergroening en biodiversiteit.

Waterpasserende bestrating

Door waterpasserende bestrating infiltreert het regenwater op de plek waar het valt. In de onderconstructie kan het water ter plekke wegzakken in de bodem, tijdelijk worden opgeslagen of bijvoorbeeld vertraagd worden afgevoerd naar een wadi of het oppervlaktewater. Door het afkoppelen van het hemelwater wordt overbelasting en overstort van het rioolstelsel voorkomen. Rioolwaterzuiveringsinstallaties werken ook beter als rioolwater niet verdund wordt door regenwater. Daarnaast helpt waterpasserende bestrating tegen lange periodes van droogte: door water op te vangen in de bodem blijft de grondwaterstand op peil en daalt de kans op verdroging en verzilting.

Typen bestrating

De ‘Drainflow®’ straatstenen zijn in Kei- en Dikformaat leverbaar. Bij het Keiformaat (l x b x h: circa 210 x 104 x 80 mm) zitten er twee uitsparingen op de beide kopse zijden. Bij het Dikformaat (l x b x h: circa 206 x 67 x 80 mm) zit een afstandhouder op de kopse zijden en twee afstandhouders aan de strekzijden.

Er zijn twee typen infiltrerende verharding: waterdoorlatende en waterpasserende bestrating. Een waterdoorlatende straatsteen is poreus. Het regenwater zakt niet alleen via de voegen in de grond maar juist ook door de stenen zelf. Waterpasserende bestrating bestaat uit ‘dichte’ stenen met een zeer geringe wateropname. Maar door afstandhouders of uitsparingen ontstaat er meer voegruimte tussen de stenen, waardoor significant meer regenwater kan infiltreren. De voegen worden dan bijvoorbeeld voorzien van waterdoorlatende voegsplit.

Om waterinfiltratie mogelijk te maken ontwikkelde Vandersanden Drainflow® waterpasserende straatbakstenen met een groot infiltrerend vermogen: > 1.100 l/s/ha. Dit zijn straatbakstenen met de kwaliteit van klassieke straatbakstenen én met waterinfiltrerende eigenschappen. De toepassing vermijdt andere complexe en kostbare ingrepen zoals de aanleg van aparte rioleringen voor hemelwater. Het is praktisch en goed in te passen in de bestaande bebouwde omgeving, juist ook bij gebrek aan ruimte.

De ‘Drainflow®’ straatstenen zijn in Kei- en Dikformaat leverbaar en zijn machinaal aan te brengen. Bij het Keiformaat (l x b x h: circa 210 x 104 x 80 mm) zitten er twee uitsparingen op de beide kopse zijden. Bij het Dikformaat (l x b x h: circa 206 x 67 x 80 mm) zit een afstandhouder op de kopse zijden en twee afstandhouders aan de strekzijden. Uiteraard is het ook van belang dat de opbouw van de ondergrond infiltratie mogelijk maakt.

Kasteeltuin Zevenbergen

Drainflow® is onder meer toegepast in het centrum van Zevenbergen, op de ‘Kasteeltuin’.

Drainflow® is onder meer toegepast in het centrum van Zevenbergen, op de ‘Kasteeltuin’. Dat is een parkeerterrein van 5.000 m² dat dicht tegen het historisch hart van Zevenbergen aanligt. Het parkeerterrein heeft de uitstraling van een fraai verblijfsgebied met veel groen en historische verwijzingen. Aan de straatbakstenen werden dus ook hoge eisen gesteld, omdat een authentieke uitstraling gewenst was.

De gemeente koos in overleg met civieltechnisch ingenieursbureau ADCIM voor waterpasserende bestrating in combinatie met veel groen. De keuze viel uiteindelijk op Drainflow® straatbakstenen in Keiformaat, type Rossa. Aannemingsbedrijf De Krom won de meervoudige onderhandse aanbesteding en voerde het project uit. “De Drainflow® klinkers zijn machinaal aangebracht. Het is daarbij een voordeel dat de stenen erg maatvast zijn. Doordat de stenen aan de kopse zijden zijn voorzien van uitsparingen, ontstaat er meer voegruimte tussen de stenen na plaatsing met een klem”, zegt uitvoerder Dennis van de Luijtgaarden. Inmiddels ligt de bestrating er alweer vijf jaar. Dennis: “De Gemeente Moerdijk is zeer tevreden over de waterpasserende bestrating. Ook tijdens stortbuien blijft de parkeerplaats gevrijwaard van wateroverlast en de bestrating ligt er ook nog steeds goed bij.”

Graafschap Biddinghuizen

De Drainflow® waterpasserende straatbakstenen zijn ook toegepast bij de aanleg van rijwegen en parkeerplaatsen in de nieuwbouwwijk Graafschap in Biddinghuizen. Hans Klein Bestratingen uit Oldebroek voerde het werk uit. “De gemeente had mindere ervaringen met waterdoorlatende stenen. De keuze viel daarom ditmaal op waterpasserende straatbakstenen; Drainflow® Dikformaat 80 voor de rijwegen en Drainflow® Keiformaat 80 voor de parkeervakken”, zegt Hans Klein.

De bestrating in de eerste delen van de wijk ligt er inmiddels ruim een jaar. Hans was aanvankelijk terughoudend, ook al doordat de bolling in het wegdek slechts 30 mm is: “Er is soms erg veel regen gevallen. Ik ben nog extra gaan kijken, maar nergens bleef water staan. Ik ben dan ook heel enthousiast over dit gehele systeem met waterpasserende bestrating.”